και χρήμα δεν εκράτεις...

και χρήμα δεν εκράτεις...
και χρήμα δεν εκράτεις...

Σάββατο 30 Ιουλίου 2011

Τον νου σου στις αντιστροφές...

Μετά από αρκετά χρόνια ενασχόλησης με τις αγορές, έχω πλέον πεισθεί ότι το κλειδί της επιτυχίας σε αυτές, περνάει μέσα από την έγκαιρη αναγνώριση τόσο των ανοδικών όσο και των καθοδικών αντιστροφών της μεσοπρόθεσμης τάσης.

Αυτές είναι οι στιγμές, που είτε πρέπει να πάρει κανείς θέση μετά από μια παρατεταμένη αποχή γιατί το “πάρτι” μόλις έχει αρχίζει, είτε που πρέπει να την κοπανήσει με ελαφρά πηδηματάκια για να μην πληρώσει τα “σπασμένα”, μια που το χρηματιστηριακό ”πάρτι” πρόκειται σύντομα να λάβει τέλος.

Η έγκαιρη λοιπόν ανίχνευση ενός Bear ή ενός Bull Market από την αρχή του, είναι ουσιαστικά αυτή που δίνει και τα πολλά κέρδη, διότι αφενός έτσι κανείς  μπορεί και λαμβάνει την “λεόντεια” μερίδα των προσφερόμενων κερδών, ενώ αφετέρου δεν επιτρέπει σε μια πιθανή και παρατεταμένη πτώση να του πάρει πίσω αυτά τα κέρδη.

Όσο όμως πιο πολλά χρήματα δίνει μια αντιστροφή στο χρηματιστήριο, τόσο πιο δύσκολο είναι να την ανιχνεύσει κανείς. Αλλά ίσως όχι για αυτόν που διαθέτει την κατάλληλη εμπειρία και ιδίως την απαιτούμενη παρατηρητικότητα.

Μετά από χρόνια λοιπόν καθημερινής παρατήρησης της συμπεριφοράς των χρηματιστηριακών τιμών, έχω διαπιστώσει ότι κοντά στις μεσοπρόθεσμες αντιστροφές, οι τιμές των περισσότερων μετοχών κινούνται από αρκετά έως πολύ περίεργα.

Έτσι κοντά σε μια ανοδική αντιστροφή τάσης μπορεί να παρατηρήσει κανείς τον γενικό δείκτη να συνεχίσει να ανεβαίνει, ενώ ταυτόχρονα την πλειοψηφία των μετοχών να κινούνται αντίθετα πέφτοντας και πραγματοποιώντας νέα χαμηλά πχ εβδομάδας ή μήνα.

Αντίθετα σε μια καθοδική αντιστροφή, ο γενικός δείκτης μπορεί να συνεχίζει να πέφτει, ενώ η πλειοψηφία των μετοχών να ανεβαίνει, πραγματοποιώντας νέα υψηλά πχ εβδομάδας ή μηνός αλλά κάποιες ίσως και έτους.

Αυτό πιστεύω ότι γίνεται, διότι τα “δυνατά χέρια” κοντά στο τέλος μιας τάσης κινούνται αντίθετα από αυτό που θέλουν να κάνουν τελικά, γιατί έτσι καταφέρνουν και “φέρνουν” την αγορά στα μέτρα τους.

Έτσι όταν θέλουν να πουλήσουν το μεγαλύτερο ποσοστό των μετοχών που κατέχουν, χρησιμοποιούν ως μοχλό τα τελευταία χρηματικά τους αποθέματα αγοράζοντας για να σηκώσουν και άλλο τις τιμές, προσελκύοντας έτσι όσο περισσότερους αγοραστές μπορούν, για να να καταφέρουν με αυτό τον τρόπο να πουλήσουν πιο εύκολα και σε μεγαλύτερες τιμές την “πραμάτεια” τους.

Το αντίθετο κάνουν όταν θέλουν να αγοράσουν μαζικά. Τις τελευταίες μετοχές τους τις πουλάνε “όπου βρουν”, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο πάταγο και πανικό, για να πάρουν έτσι πιο εύκολα και πιο φθηνά τα χαρτιά των αφελών, που νομίζοντας ότι έχει έρθει η “συντέλεια του κόσμου”, τα πουλούν και αυτοί “όπου βρουν”.

Από την άλλη πλευρά όταν μια ανοδική αγορά βρίσκεται κοντά στο τέλος της, συνήθως παρατηρείται το φαινόμενο να υπεραποδίδουν τα χαρτιά δεύτερης και τρίτης διαλογής, αυτά δηλαδή με τα λιγότερο καλά θεμελιώδη, ενώ οι πρωταγωνιστές της τρέχουσας ανοδικής αγοράς που πρίν υπεραπέδιδαν έντονα αρχίζουν και υποαποδίδουν, κινούμενοι συνήθως περίεργα, είτε με έντονα σκαμπανεβάσματα ή ακόμη και πλαγιοκαθοδικά.

Αντίθετα σε μια πτωτική αντιστροφή, μπορεί κανείς να δει τις μετοχές που επηρεάζονται περισσότερο από την κρίση να συνεχίζουν την πτώση τους, ενώ αρκετές άλλες μετοχές να εφορμούν σε νέα υψηλά πραγματοποιώντας διασπάσεις με μεγάλους όγκους των πολύμηνων συσσωρεύσεων τους. Εκεί είναι που κατά τη γνώμη μου πρέπει να αναζητήσει κανείς τους πρωταγωνιστές του επόμενου Bull Market.

Από την στιγμή λοιπόν που διακρίνουμε έντονα και αξιόπιστα τα σημάδια μιας εκκολαπτόμενης μεσοπρόθεσμης αντιστροφής τάσης, η κυρίως αντιστροφή συνήθως πραγματοποιείται το πολύ τρεις μήνες μετά.

Κατόπιν κοιτάμε και για την ανάλογη επιβεβαίωση της αντιστροφής και από την τεχνική ανάλυση, με την αναγνώριση των ανάλογων διασπάσεων γραμμών τάσεων και συσσωρεύσεων, ή σχημάτων όπως οι διπλοί πάτοι (όχι αυτοί των παπουτσιών), τα ίσια και τα ανάποδα κεφάλια με τους ώμους και οι μαύροι σταυροί*(black cross) με ή χωρίς πετραχήλια.

Τέλος κάνουμε και τον σταυρό μας για να έχουμε πέσει “θύματα” της απειρίας μας, ή των συχνών παγίδων” που κατά καιρούς μας στήνει η αγορά.

Και ο Θεός βοηθός (μας)....

O “Καθηγητής Λυκείου”

*Black Cross: Όταν ο ΚΜΟ 50 ημερών τέμνει προς τα κάτω τον ΚΜΟ 200 ημερών. Σημάδι πτωτικής τάσης.


Φαγάδες των λαών... Αμερικάνοι!!....

Από το τέλος του προηγούμενου έτους, είχα γράψει ότι το 11 θα είναι το έτος που η Αμερικανική κυβέρνηση θα έρθει αντιμέτωπη με το χρέος της.

Είχα γράψει ακόμη ότι η Αμερικανική οικονομία παρ' όλες τις ουσιώδεις διαφορές με την Ελληνική οικονομία, έχει μια σημαντική ομοιότητα. Είναι και αυτή μια φούσκα, χτισμένη πάνω στο κρατικό χρέος. Μόνο που το Ελληνικό χρέος βασίστηκε πάνω στα δανεικά, ενώ των ΗΠΑ πάνω στα “κάλπικα” δολάρια της FED. Αυτός θεωρώ ότι είναι και ο λόγος που η Αμερικανική φούσκα του χρέους δεν έχει “σκάσει” ακόμη.

Το κόλπο με το δολάριο ..

Ο λόγος που οι ΗΠΑ δεν έχουν εισέλθει έως τώρα σε αυτή την παγκόσμια κρίση του χρέους, είναι γιατί βασίζονται ακόμη στην φήμη και στην αξιοπιστία των προγόνων τους. Αυτών δηλαδή που την δεκαετία του 50 ήταν οι μεγαλύτεροι δανειστές του κόσμου, που παρήγαγαν τα ποιο ποιοτικά και φημισμένα προϊόντα, και ήταν κατά κοινή ομολογία ο πιο καινοτόμος και εφευρετικός λαός της υφηλίου.

Αυτός ήταν και ο λόγος που το δολάριο το οποίο αποτελούσε και αποτελεί το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, καθιερώθηκε στην συνείδηση όλων σαν το πιο αξιόπιστο και σταθερό νόμισμα της υφηλίου.

Η πραγματικότητα όμως όλα αυτά τα χρόνια είναι εντελώς διαφορετική, το δολάριο από τότε που άρχισε τα “καλπιλίκια” έχει χάσει πάνω από το 80% της αγοραστικής του δύναμης και το Αμερικανικό κράτος από τον μεγαλύτερο δανειστή, έχει μετατραπεί πια στον μεγαλύτερο χρεώστη που γνώρισε ποτέ η παγκόσμια οικονομική ιστορία.

Η αλήθεια λοιπόν είναι ότι οι Αμερικάνοι όλα αυτά τα τελευταία χρόνια εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι το δολάριο αποτελεί το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και έτσι τυπώνοντας στην ουσία όσα δολάρια θέλουν και όποτε τα θέλουν μπορούν και αγοράζουν χωρίς ουσιαστική ανταποδοτική προσπάθεια την παραγωγή των άλλων λαών όποτε το επιθυμούν, “φορολογώντας” έτσι δια μέσου του πληθωρισμού, όχι μόνο τους πολίτες τους αλλά και τους πολίτες όλης της υφηλίου.

Και όταν κάποιοι τολμούν αυτό και το αναφέρουν, οι Αμερικάνοι απαντούν ότι η παγκόσμια οικονομία και ειδικά οι Κινέζοι έχουν την απόλυτη ανάγκη τους, γιατί αλλιώς που θα διοχετευτεί όλη αυτή η παραγωγή των προϊόντων τους;

Με άλλα λόγια λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι οι Κινέζοι υπάρχουν για να δουλεύουν και να παράγουν, ενώ οι Αμερικάνοι για να παίζουν “γκόλφ” και να καταναλώνουν αυτά που παράγονται, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, δεν θα είχαμε κανέναν άλλον “άξιο” για να τα καταναλώσει.

Με αυτόν το τρόπο λοιπόν οι Αμερικάνοι καταφέρνουν να διατηρούν και να αυξάνουν συνεχώς το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα που έχουν, ζώντας ουσιαστικά πάνω από τις τωρινές δυνάμεις τους και εις βάρος όλων των "κορόιδων" που δουλεύουν, για να τρέφουν και να μεγαλώνουν οι Αμερικάνοι τις τεράστιες κοιλιές τους.

Το αστείο όμως της υπόθεσης είναι ότι έχουν καταφέρει να πείσουν και τους αφελείς Αμερικανοθρεμένους οπαδούς της νέας οικονομίας, ότι ο κανόνας του χρυσού καταργήθηκε λέει διότι ήταν “ξεπερασμένος” και δημιουργούσε υφέσεις και ανεργία. Φυσικά και δημιουργούσε υφέσεις και ανεργία, αλλά σε αυτούς που ζούσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα εις βάρος των άλλων.

Η πραγματικότητα λοιπόν είναι ότι παλαιά ο χρυσός αποτελούσε την άγκυρα του οικονομικού συστήματος, διότι δεν επέτρεπε μεγάλα εμπορικά ελλείμματα συναλλαγών και άρα μεγάλες ανισορροπίες στις οικονομίες των κρατών. Οι ανισορροπίες όμως βολεύουν κάποιον μόνο όταν βρίσκεται στην πλευρά αυτών που τρώνε και πίνουν, εις βάρος των κορόιδων που δουλεύουν και παράγουν.

Και οι Αμερικάνοι αυτό κάνουν από το 1971 που ο Nixon κατάργησε τον κανόνα του χρυσού, μόλις συνειδητοποίησε ότι δεν θα μπορούσε χωρίς την εκτύπωση νέων “κάλπικων” δολαρίων, να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο του Βιετνάμ και τις απαραίτητες κοινωνικές παροχές για την επανεκλογή του, χωρίς ταυτόχρονα να αποχωριστεί όλα τα αποθέματα του χρυσού του Φορτ Νοξ.

Επειδή όμως η οικονομία (μέσω του χρυσού) εκδικείται ήρθε καπάκι ο πληθωρισμός της δεκαετίας του 70 και οι Αμερικάνοι αναγκάστηκαν με την συνδρομή του τότε προέδρου της FED Henry Paulsοn, να αυξήσουν πολύ τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν τον υψηλό πληθωρισμό, οδηγώντας έτσι την Αμερικανική οικονομία σε ύφεση.

Επειδή λοιπόν η ιστορία τις περισσότερες φορές ομοιοκαταληκτεί, πιστεύω ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και τώρα και ότι με τα “μυαλά που κουβαλάει” η τωρινή FED, θα οδηγήσει την οικονομία της σε έναν στασιμοπληθωρισμό πραγματοποιώντας έτσι τον τέλειο “αυτοευνουχισμό” της, μια που ούτε τα επιτόκια θα μπορεί να ανεβάσει λόγω της ύφεσης, ούτε να τα μειώσει λόγω του πληθωρισμού, αλλά κυρίως γιατί το όπλο αυτό το έχει ήδη “αχρηστεύσει”.

Και αυτό που ουσιαστικά θα συνεχίσει να κάνει, είναι να τυπώνει και άλλα πληθωριστικά δολάρια, για να μπορέσει με αυτόν τον τρόπο να σβήσει μελλοντικά το τεράστιο χρέος της, παραδίδοντας όμως έτσι την οικονομία της σε έναν πολύ καταστροφικό σπιράλ Υπερπληθωρισμού.

Διότι και η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία προς το τέλος της κυριαρχίας της για να ανακάμψει από την παρακμή της, νόθευε τα νομίσματά της και έκανε πολέμους απλώς και μόνο για να κλέβει τον πλούτο των άλλων λαών, αλλά στο τέλος όλα αυτά δεν κατάφεραν τελικά να την σώσουν.

Η ώρα λοιπόν, που θα έρθουν τα πάνω κάτω και οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε παρόμοια θέση με αυτή της Ελλάδος εκτιμώ ότι δεν είναι μακριά.

Είναι κατά την γνώμη μου η ώρα που το βιοτικό επίπεδο των Αμερικανών θα αρχίσει να μειώνεται ραγδαία, οι πολίτες της θα αρχίσουν να διαμαρτύρονται στρεφόμενοι ταυτόχρονα εναντίων των πολιτικών της και η Ιστορία θα γράψει ότι  οι ΗΠΑ εισήλθαν στην δίνη του τρίτου παγκόσμιου πόλεμου.

Ο “Καθηγητής Λυκείου”

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

Πριν την αγορά .. σκέψου την πώληση...

Κατά την γνώμη μου το μεγαλύτερο λάθος που κάνει ένας “πρωτάρης” στο χρηματιστήριο δεν είναι ότι αγοράζει λάθος μετοχές στην λάθος τιμή, αλλά το ότι δεν έχει ιδέα το πότε και σε ποια τιμή σκοπεύει να πουλήσει αυτό που αγοράζει.

Διότι πιστεύω πια ακράδαντα ότι η τέχνη στο χρηματιστήριο βρίσκεται στην πώληση και όχι στην αγορά. Αυτός θεωρώ ότι είναι και ο λόγος που υπάρχουν πάντα πάρα πολλοί πρόθυμοι ειδικοί για σε συμβουλέψουν τι να αγοράσεις, ενώ από την άλλη πλευρά υπάρχουν πολύ λιγότεροι για να σε συμβουλέψουν τι να πουλήσεις και σχεδόν κανένας για το πότε να το πουλήσεις.

Όταν αγοράζει λοιπόν κανείς μια μετοχή, το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχει στο μυαλό του ή στο χαρτί του, είναι ένα συγκεκριμένο και αυστηρό πλάνο, το οποίο να καθορίζει εκ των προτέρων τους κανόνες πώλησης.

Αυτό γιατί ακόμη και στην ευχάριστη περίπτωση που η μετοχή ανέβει άμεσα πάνω από την τιμή της αγοράς, συνήθως ο επενδυτής το μόνο που κάνει είναι να χαίρεται και να ξοδεύει πανηγυρίζοντας για τα “χάρτινα” κέρδη του, χωρίς όμως να πουλάει για να καταγράψει το πραγματικό κέρδος, ενώ όταν η μετοχή του πάρει αργότερα την κατηφόρα, απογοητεύεται πλήρως πουλώντας σχεδόν πάντα κοντά στον πάτο και με μεγάλη χασούρα.

Από την άλλη πλευρά αν η μετοχή πάρει εξ αρχής την κατηφόρα, ο επενδυτής θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει ένα συγκεκριμένο πλάνο έγκαιρης διακοπής των ζημιών του(stop loss), γιατί και σωστή επιλογή μετοχής να έχει κάνει, το σίγουρο είναι πλέον ότι έχει κάνει λάθος στην τιμή εισόδου σε αυτήν.

Η γνώμη μου λοιπόν είναι ότι ένας επενδυτής όταν αγοράζει μετοχές, θα πρέπει να σκέφτεται όπως ένας απλός έμπορος.

Ένας έμπορος όταν αγοράζει εμπόρευμα, έχει από πριν στο μυαλό του ένα συγκεκριμένο μεικτό κέρδος πώλησης πχ 30% που προσδοκά να κερδίσει από αυτή τη συναλλαγή. Ακόμη αν αγοράσει πχ κόκκινες και κίτρινες μπλούζες, και οι κόκκινες πουληθούν ενώ οι κίτρινες όχι, βάζει σε προσφορά τις κίτρινες μπλούζες σε χαμηλότερη τιμή, ίσως ακόμη και από αυτήν της αγοράς τους, απλώς και μόνο για να φύγουν.

Κατόπιν παραδεχόμενος το λάθος του δεν αγοράζει ξανά κίτρινες μπλούζες, αλλά περισσότερες από τις κόκκινες και ίσως κάποιες άλλες πχ πράσινες.

Με τον ίδιο τρόπο πιστεύω ότι πρέπει να σκέφτεται και ένας επενδυτής όταν αγοράζει μετοχές.

Όταν για παράδειγμα αγοράζει σε ένα νέο υψηλό μετά από μια διάσπαση συσσώρευσης, μπορεί εκ των προτέρων να βάλει ένα στόχο πώλησης ενός μέρους ή όλων των μετοχών του, με ένα όριο κέρδους πχ 25 με 30%.

Ακόμη μπορεί και να χρησιμοποιήσει έναν Κινητό Μέσο Όρο (πχ τον Κ.Μ.Ο 50 ημερών) σαν κυλιόμενο ανοδικό sell stop και να πουλήσει μέρος ή όλες τις μετοχές του, όταν η καμπύλη τιμών διασπάσει καθοδικά αυτόν τον Κ.Μ.Ο.

Η πιο ενδεδειγμένη όμως κατά την άποψή μου τεχνική, είναι να πουλάει κανείς όταν διακρίνει ότι η μετοχή του περνάει από το στάδιο 3 του σχήματος του Stan Weinstein's στο στάδιο 4, διασπώντας το κάτω όριο της περιοχής συσσώρευσης, ενώ ταυτόχρονα ο ΚΜΟ των 150 ημερών αρχίζει να μειώνεται.


Σαφώς όμως το κυριότερο και πιο απαραίτητο πλάνο πώλησης ενός επενδυτή, είναι αυτό της πώλησης για την άμεση περικοπή των ζημιών του.

Έτσι για να μην πανικοβληθεί κανείς σε περίπτωση που η αγορά γυρίζει "εναντίον" του και χάσει και τα “αυγά και τα πασχάλια”, θα πρέπει οπωσδήποτε να έχει καθορίσει από πριν την μέγιστη μείωση της τιμής, την οποία μπορεί να δεχθεί χωρίς να πουλήσει τις μετοχές του.

Τέτοια stop loss μπορεί να είναι ένα απόλυτο ποσοστό πχ 4% ή 7% ή 10% κάτω από την τιμή αγοράς, ή το κάτω όριο τιμών της συσσώρευσης που πραγματοποιεί η μετοχή πριν από την ανοδική διάσπαση.

Το κυριότερο λάθος που μπορεί να κάνει ένας επενδυτής κατά την γνώμη μου, είναι να μην παραδεχθεί από την αρχή μια λάθος αγορά μετοχών, η τιμή των οποίων συνεχίζει να πέφτει και να προσπαθήσει να μειώσει το κόστος κτήσης αγοράζοντας και άλλες μετοχές, (δηλαδή και άλλες “κίτρινες μπλούζες”) σε χαμηλότερες τιμές (μουαγιέν).

Αυτή η τεχνική σε συνδυασμό με την έλλειψη συγκεκριμένων τιμών περικοπής ζημιών, αποτελεί την υπ' αριθμόν ένα αιτία οικονομικής καταστροφής των υποψήφιων επενδυτών στο χρηματιστήριο.

Γιατί το να αγοράζει κανείς μετοχές χωρίς stop loss, είναι σαν να αγοράζει για να οδηγήσει ένα αυτοκίνητο χωρίς φρένα. Μοιραία μετά από κάποια “στροφή” επέρχεται το “μοιραίο”.

Ο “Καθηγητής Λυκείου”

Δευτέρα 25 Ιουλίου 2011

Το “κουτόχορτο” της αισιοδοξίας....

Από την αρχή αυτής της κρίσης με το Ελληνικό χρηματιστήριο στις 2500 μονάδες και τα spreads στις 300 μονάδες, αυτοί οι ολίγοι που πρόβλεπαν την καταστροφή, αντιμετωπίζονταν από τους πολλούς ως οι “γραφικοί” της γειτονιάς.

Κατόπιν όταν τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν για την Ελλάδα την άσχημη τροπή που όλοι γνωρίζουμε, οι “γραφικοί” αυτοί άρχισαν να ονομάζονται ειρωνικά “προφήτες της συμφοράς” και οι πιο πολλοί δεν ήθελαν καν να ακούσουν αυτά που “διαλαλούσαν”.

Οι περισσότεροι προτιμούσαν να ακούνε τα καλά “παραμύθια” που έλεγε ο Πρωθυπουργός για τους “κακούς κερδοσκόπους”, για το ότι τα δύσκολα πέρασαν και ότι όπου νάνε η οικονομία θα αρχίσει να αναπτύσσεται, ενώ ταυτόχρονα οι "κακοί" κερδοσκόποι θα ψάχνουν για τα πουκάμισά τους.

Κατόπιν όταν τα πράγματα έγιναν ακόμη χειρότερα, οι “καταστροφολόγοι” πέρασαν στην παρανομία, και πολλές φορές κλήθηκε ακόμη και ο εισαγγελέας “προς γνώση και συμμόρφωση”.

Τώρα που αυτοί που βλέπουν ότι έτσι όπως πάμε, τα χειρότερα είναι μπροστά μας και όχι πίσω μας έγιναν περισσότεροι, άρχισαν πλέον να αποκαλούνται από τους “αφελείς” της αισιοδοξίας και “μαϊντανοί” της καταστροφής.

Αυτό όμως που δείχνουν να αγνοούν οι περισσότεροι, είναι ότι ο τωρινός απαισιόδοξος είναι ο ενημερωμένος πρώην αισιόδοξος, ο οποίος σταθμίζοντας τα γεγονότα ρεαλιστικά και χωρίς προκαταλήψεις εξάγει τα συμπεράσματά του, με βάση μόνο την αντίληψή του και τα τωρινά δεδομένα.

Και τα δεδομένα έδειχναν από καιρό ότι βαδίζουμε προς το γκρεμό, αλλά σχεδόν όλοι μας μεθυσμένοι από το ποτό του εύκολου χρήματος των δανεικών, δεν δίναμε σημασία σε όλα αυτά τα στραβά και ανάποδα που συνέβαιναν στην κοινωνία και στην οικονομία, ίσως γιατί μπορεί και να μας “βόλευαν”.

Και ενώ τώρα σχεδόν όλοι πια έχουν συνειδητοποιήσει ότι πάσχουμε από “γάγγραινα” σε προχωρημένο στάδιο στο “αριστερό” μας πόδι και χρειαζόμαστε άμεσα ακρωτηριασμό, μερικοί βλέποντας τους πολιτικούς να “ακρωτηριάζουν” το “δεξιό” πόδι αντί για το “αριστερό”, αναφωνούν δυνατά ότι ο “ασθενείς” σύντομα θα θεραπευτεί και ότι τα χειρότερα πέρασαν.

Ίσως όμως τελικά να μην φταίνε οι άλλοι που πιστεύουν στις προφητείες, αλλά να φταίνε αυτοί που πιστεύουν στα θαύματα.

Δυστυχώς όμως αυτό που δεν μπορούν να δουν ακόμη οι τωρινοί αισιόδοξοι, είναι ότι δεν “αρμένιζε στραβά” μόνο η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, αλλά σχεδόν όλος ο Δυτικός κόσμος. Έτσι τώρα συνεχίζουν να πιστεύουν, ότι η κρίση αυτή του χρέους αποτελεί απλώς μια απλή “γρίπη” του συστήματος, η οποία ουσιαστικά μπορεί να θεραπευτεί ακριβώς όπως και οι προηγούμενες.

Αυτό που τους διαφεύγει όμως είναι, ότι οι προηγούμενες κρίσεις του συστήματος ουσιαστικά “κουκουλώθηκαν” με την δημιουργία νέων μεγαλύτερων χρεών από τα κράτη.

Έτσι τώρα το να πας να θεραπεύσεις έναν ασθενή που πάσχει από έναν ιό, χορηγώντας και άλλο από αυτόν τον ιό, μάλλον οι πιθανότητες γέρνουν στο ότι ίσως αυτό τελικά θα αποβεί “μοιραίο” για το ίδιο το σύστημα.

Έτσι μέσα σε αυτό το παραλογισμό της ανοησίας, έχουμε από την μια πλευρά τις αγορές να “φωνάζουν” με τον τρόπο τους, ότι η θεραπεία που εφαρμόζεται στα Δυτικά κράτη είναι προς την λάθος κατεύθυνση.

Από την άλλη πλευρά έχουμε τους πολιτικούς οι οποίοι είτε από συμφέρον είτε από άγνοια είτε από φόβο αντί να πάρουν τις σωστές αποφάσεις, συνεχίζουν να κατηγορούν τις αγορές για το πρόβλημα, επιδιώκοντας ουσιαστικά με αυτό το τρόπο να καλύψουν την δική τους ανεπάρκεια.

Σε αυτόν τον “πόλεμο” όμως μεταξύ των αγορών και των πολιτικών, δεν έχω πια καμιά αμφιβολία για το ποιοι θα είναι τελικά οι ηττημένοι.

Κατά την γνώμη μου θα είναι για μία ακόμη φορά, όλοι αυτοί που εδώ και καιρό τώρα μασάνε το “κουτόχορτο” της αισιοδοξίας.

Ο “Καθηγητής Λυκείου”

Άσε τον πάτο για τους “άλλους”.....

Στο χρηματιστήριο όποιος έχει την λογική του “αγόραζε φθηνά και πούλα ακριβά”, έχει ως επί τω πλείστων ως βασική του επιδίωξη να αγοράσει όσο πιο φθηνά γίνεται και αν είναι δυνατόν κοντά στον “απόλυτο πάτο”.

Έτσι με τον καιρό ο επενδυτής αυτός, αποκτά την συνήθεια να ψάχνει για ευκαιρίες σε μετοχές που έχουν πέσει πάρα πολύ και που κατά την γνώμη του ή την γνώμη των απανταχού “ειδικών” αποτελούν όχι απλώς “ευκαιρίες” αλλά πραγματικά “κελεπούρια” (Bargain Hunters).

Οι παλιές καραβάνες των χρηματιστηρίων όμως, γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι μετοχές αγοράζονται “On the way up...not on the way down...”.

Αυτό γιατί οι μεσοπρόθεσμες τάσεις διατηρούνται για μήνες ή και για χρόνια, ενώ ο πάτος γράφεται μια φορά ανά μεσοπρόθεσμη τάση. Έτσι αυτό που συνήθως συμβαίνει, είναι ο επενδυτής να αγοράζει μια “φθηνή” κατά την γνώμη του μετοχή για να διαπιστώσει μετά από λίγο καιρό ότι εχθρός του “φθηνού” είναι το “φθηνότερο”.

Αυτό τις περισσότερες φορές οδηγεί στην επιδείνωση της ψυχολογικής του κατάστασης, με αποτέλεσμα όταν “γράφεται” ο πραγματικός πάτος, αυτός να “πετάει” πανικόβλητος τα χαρτιά του, νομίζοντας ότι “πάτος” δε έχει πάτο.

Όλα αυτά μπορούν να αποφευχθούν εάν ο υποψήφιος επενδυτής γνωρίζει εκ των προτέρων πως παίζεται το παιχνίδι στο χρηματιστήριο.

Έτσι αν δεν τα έχει παρατήσει πιο πριν, είτε αηδιασμένος πετώντας τα χαρτιά του στον πάτο, είτε χρεοκοπημένος κρατώντας στα χέρια του μετοχές μελλοντικών “κανονιών”, συνειδητοποιεί κάποια στιγμή ότι οι τιμές των μετοχών αλλά και των δεικτών, δεν κινούνται τυχαία όπως πιστεύουν πολύ, αλλά με βάση το παρακάτω διάγραμμα.


Σύμφωνα λοιπόν με το διάγραμμα του Stan Weinstein's οι μετοχές κινούνται σε κύκλους, οι οποίοι μπορούν να χωριστούν σε τέσσερα στάδια.

Κατά το πρώτο στάδιο, η μετοχή συσσωρεύει μέσα σε ένα στενό εύρος τιμών για ένα χρονικό διάστημα και γύρω από τον ΚΜΟ 150 ημερών, ο οποίος τείνει να βρίσκεται σε οριζόντια θέση. Κατόπιν πραγματοποιεί μια διάσπαση σε νέο υψηλό με αύξηση του όγκου συναλλαγών και η μετοχή περνάει στο στάδιο 2 "παίρνοντας την ανηφόρα" μαζί με τον ΚΜΟ 150 ημερών. Το στάδιο αυτό μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια και να έχει στο εσωτερικό του και άλλα στάδια συσσώρευσης τύπου 1, με την τιμή της μετοχής όμως να τα διασπά ανοδικά πραγματοποιώντας συνεχώς νέα υψηλά.

Κατόπιν έρχεται μια μέρα που η μετοχή θα αρχίσει να συσσωρεύει σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο τιμών, ο ΚΜΟ 150 θα οριζοντιωθεί και κάποια στιγμή η μετοχή θα διασπάσει το κάτω όριο τιμών και θα "πάρει την κατηφόρα" μαζί με τον ΚΜΟ 150. Εδώ η αύξηση του όγκου συναλλαγών δεν είναι αναγκαία προϋπόθεση, διότι ως γνωστών “Οι μετοχές ανεβαίνουν με λεφτά και πέφτουν με χαρτιά”.

Έτσι αρχίζει το στάδιο 4 το οποίο και αυτό μπορεί να κρατήσει μήνες ή και χρόνια, έχοντας στο εσωτερικό του και άλλα στάδια τύπου 3. Σε αυτό το στάδιο ο επενδυτής δεν αγοράζει σε καμιά περίπτωση μετοχές, διότι οι απώλειες κεφαλαίου που μπορεί να υποστεί, είναι δυνατόν να τον “γονατίσουν” τόσο οικονομικά αλλά κυρίως ψυχολογικά.

Αυτό που πρέπει λοιπόν να κάνει ένας γνώστης της τέχνης του χρηματιστηρίου, είναι να “κλείσει” τα αυτιά του στις cheerleaders που ζητωκραυγάζουν κατά διαστήματα ότι “τον πάτο τον έχουμε δει” και να περιμένει έως ότου το διάγραμμα τιμών του δείξει ότι έχουμε περάσει ξανά από το στάδιο 1 στο στάδιο 2 του ανοδικού κύκλου.

Με άλλα λόγια έχει πραγματοποιηθεί η άνω ανοδική διάσπαση συσσώρευσης των τιμών και του οριζοντίου πια ΚΜΟ 150, με αποτέλεσμα τόσο οι τιμές όσο και ο ΚΜΟ 150 να έχουν πάρει ξανά την "ανηφόρα" οδηγώντας την μετοχή ή τον δείκτη ξανά στο ανοδικό στάδιο 2.

Τις διασπάσεις αυτές τις αναζητούμε κυρίως στις μετοχές που θέλουμε να αγοράσουμε, αλλά και στον ΓΔ, για να δούμε εάν έχει όντως αλλάξει η μεσοπρόθεσμη τάση ή οι ειδικοί που τώρα αναφωνούν για πάτο, “καταπιούν την γλώσσα τους” για μια ακόμη φορά, κατά την διάρκεια της πτωτικής αυτής αγοράς.

Αυτοί που έχουν χάσει και τα “σώβρακα” τους στις αγορές, γνωρίζουν πια και δεν παριστάνουν τους “έξυπνους”, αγοράζοντας μετοχές που κινούνται κάτω από έναν μειούμενο ΚΜΟ 150, αλλά περιμένουν υπομονετικά να αγοράσουν όταν τους το “σφυρίξει” η ίδια η αγορά.

Και κυρίως ξέρουν ότι οι μακροπρόθεσμοι πάτοι, δεν γράφονται όταν τα κείμενα στα άρθρα των ΜΜΕ έχουν τίτλους όπως “Τον πάτο τον έχουμε δει”, “Τα χειρότερα πέρασαν” και “Οι μετοχές είναι πια ευκαιρίες” γιατί ξέρουν καλά αυτό που λένε οι παλιοί...

Όταν μια αγορά βρίσκεται στον πάτο της ...
μην περιμένεις κανείς να σε πάρει τηλέφωνο και να στο πει...”

Ο “Καθηγητής Λυκείου”

Σάββατο 23 Ιουλίου 2011

Βρες ένα Growth Story...


Αν και δεν μου αρέσουν οι "ταμπέλες", βραχυπρόθεσμος, μακροπρόθεσμος, επενδυτής ή επενδυτής αξίας, στην ερώτηση του τι είδους επενδυτής είμαι απαντάω με βεβαιότητα πια:

Είμαι μακροπρόθεσμος στα κέρδη και βραχυπρόθεσμος στην χασούρα..

Α!.. και πολύ Growth Investor με ολίγον από "Turn Around"....

Αυτό γιατί ιστορικά έχει αποδειχτεί ότι οι μετοχές που βασίζονται πάνω σε πραγματικά Growth Stories εταιρειών, είναι αυτές που δίνουν τις τεράστιες αποδόσεις κατά την διάρκεια των ανοδικών αγορών, ενώ αποδεικνύονται και αρκετά "ανθεκτικότερες" κατά τα "πέτρινα χρόνια" των πτωτικών αγορών.

Όποιος ρίξει μια ματιά στα διαγράμματα των μετοχών της Cisco στις αρχές της δεκαετίας του 90, αλλά και της Microsoft στα μέσα της δεκαετίας του 80, καταλαβαίνει αμέσως περί τίνος πρόκειται.

Ο διορατικός επενδυτής λοιπόν, ο οποίος μπορεί και διακρίνει έγκαιρα μια τέτοια επιχείριση από την εποχή που είναι ακόμη ένα μαγαζί της γειτονιάς, όταν κάποια χρόνια μετά αυτή μετατραπεί σε πολυεθνική, το μόνο που χρειάζεται να κάνει πια, είναι απλά να "φτυαρίσει το χρήμα" που έλεγε και ο J. Livermore.

Βέβαια η ακόμη πιο κερδοφόρα περίπτωση, είναι να εντοπίσει κανείς μια εταιρία που από το "ένα πόδι μέσα στον τάφο", μετατρέπεται σε Growth Story. Εκεί δεν θα χρειαστεί φτυάρι για το χρήμα, αλλά κανονική μπουλντόζα!!

Η ερώτηση βέβαια που παραμένει, είναι το πώς θα μπορέσει κανείς να διακρίνει έγκαιρα μια τέτοια περίπτωση;

Η απάντηση φυσικά και δεν είναι εύκολη, όπως δεν είναι εύκολα και τα μακροπρόθεσμα κέρδη στο χρηματιστήριο. Αλλά μπορεί τουλάχιστον κανείς να διακρίνει τα "σημάδια” του Growth.

Αν για παράδειγμα μια εταιρία κινείται σε έναν όχι κυκλικό τομέα που δεν έχει έντονο ανταγωνισμό, ή έχει φθηνότερο προϊόν από τον ανταγωνισμό, ή λανσάρει ένα νέο καινοτόμο προϊόν ή μια νέα υπηρεσία που καλύπτει συγκεκριμένες ανάγκες, τότε έχουμε τα πρώτα σημάδια ενός "ακατέργαστου διαμαντιού".

Κατόπιν εξετάζουμε αν το "πρωτότυπο" μπορεί να αντιγραφεί αποτελεσματικά σε όλο και περισσότερες αγορές, για να εξασφαλίσουμε την γιγάντωση μέσω της επεκτασιμότητας. Επιβεβαίωση σε αυτό αποτελεί η σταθερή αύξηση του τζίρου και των καθαρών κερδών της εταιρίας τα τελευταία τετράμηνα ή χρόνια.

Τέλος για να πάρουμε την τελική επιβεβαίωση για το αν η εταιρία είναι πραγματικά ένα Growth Story, ρίχνουμε μια ματιά στο διάγραμμα τιμών της μετοχής της. Εκεί θα πρέπει να διακρίνουμε την τιμή της μετοχής να αυξάνεται “πατώντας” γερά πάνω σε διαδοχικές βάσεις συσσώρευσης, οι οποίες σύμφωνα με τον O'Neil μοιάζουν με κούπες με χερούλια. Μπορεί βέβαια εκτός από κούπες να είναι και σουπιέρες, ή κουνουπιέρες και ότι άλλο μπορεί να βάλει η ανθρώπινη φαντασία, αρκεί να έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά.

Να είναι ουσιαστικά συσσωρεύσεις χρονικής διάρκειας άνω των 6 εβδομάδων, να έχουν εύρος όχι μεγαλύτερο από 20 με 25% από το υψηλό στο χαμηλό τους, ο όγκος στις πτωτικές συνεδριάσεις να “ελαττώνεται” και φυσικά οι διασπάσεις σε νέα υψηλά να πραγματοποιούνται με όγκους τουλάχιστον 50% μεγαλύτερους από τον μέσο όρο.

Ακόμη έχει αποδειχτεί ότι οι μετοχές που κρύβουν μέσα τους ζωντανές τις ιστορίες πραγματικής ανάπτυξης, δεν καταρρέουν κατά την διάρκεια των πτωτικών αγορών, ενώ είναι και οι πρώτες που ξεχύνονται σαν καθαρόαιμα "άλογα" από τις συσσωρεύσεις τους, κατά την αρχή μιας νέας ανοδικής αγοράς, σημειώνοντας συνεχώς νέα υψηλά.

Όταν οι άλλοι λοιπόν θα αρνούνται να αγοράσουν μια αναπτυξιακή μετοχή με την δικαιολογία ότι έχει υψηλό ΡΕ, εμείς θα συγκρίνουμε το ΡΕ αυτό με το ετήσιο ποσοστό αύξησης των κερδών, και όταν θα διακρίνουμε τις γνωστές κούπες και τα χερούλια, θα αγοράζουμε πρόθυμα στις διασπάσεις των νέων υψηλών, εκεί που οι περισσότεροι δεν τολμούν να “αγγίξουν” εξαιτίας του φαινομένου της “επενδυτικής ναυτίας”.

Προσοχή όμως γιατί ο επενδυτής πρέπει να αγοράσει μια αναπτυξιακή μετοχή κατά τα στάδια των αρχικών βάσεων και όχι μετά από την τέταρτη και πέμπτη ανοδική βάση στην σειρά, διότι οι διασπάσεις από εκεί και πάνω δεν είναι αξιόπιστες, και μπορούν να σημάνουν και το τέλος του Growth Story.

Διότι όσοι έχουν χάσει τα χρήματά τους στο χρηματιστήριο, γνωρίζουν πολύ καλά και τους κύκλους της οικονομίας και τους κύκλους ανάπτυξης των εταιρειών, αλλά κυρίως το γνωστό άσμα: “Ότι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο.”

Ο "Καθηγητής Λυκείου"

Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011

Αγόραζε ακριβά και πούλα ακριβότερα...

Όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούμαι με τις αγορές και τα χρηματιστήρια, ένα στόχο είχα και έχω:

Να ανακαλύψω ένα κερδοφόρο σύστημα, με το οποίο να μπορώ να είμαι κερδισμένος σταθερά και στις καλές και στις κακές εποχές.

Αυτό όμως που συνειδητοποίησα με την πάροδο του χρόνου, είναι ότι συνεχώς ανακάλυπτα νέους τρόπους και καινούργια συστήματα απλώς και μόνο για να χάνω τα χρήματά μου.

Έτσι τελικά πίστεψα ότι όντος υπήρχε τρόπος για να κερδίσει κανείς στο χρηματιστήριο. Απλά έπρεπε να καταγράψει όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να χάσει χρήματα!

Δυστυχώς όμως για εμένα όπως είχε πει παλαιότερα και ο Jesse Livermore (Αμερικανός trader που έζησε στις αρχές του 20ου αιώνα), το λάθος έχει πολλούς συγγενείς, αδέλφια, ανίψια κτλ. Έτσι πάντα υπήρχε ένας ξεχασμένος “ξάδερφος" που δεν τον είχα συναντήσει ποτέ και ο οποίος με περίμενε στη γωνία με άγριες διαθέσεις.

Κατόπιν σκέφτηκα ότι δεν μπορεί, και το χρηματιστήριο μια αγορά είναι. Αρκεί μόνο να αγοράζεις φτηνά και να πουλάς ακριβά. Γιατί να μην κάνω, ότι κάνω και με το Super Market. Να μπω μέσα και να "σαρώσω" τις προσφορές. Να σκουπίσω δηλαδή ότι πουλιέται "φθηνά" σε “προσφορά” και σε τιμές χαμηλότερες από τα άλλα.

Ευτυχώς που συνειδητοποίησα πριν χρεοκοπήσω εντελώς, ότι αυτή είναι η πιο αποτυχημένη ταχτική που μπορεί να ακολουθήσει κανείς στο χρηματιστήριο.

Αυτό γιατί τόσο το χρηματιστήριο όσο και οι μετοχές κινούνται με βάση μεσομακροπρόθεσμες τάσεις οι οποίες αλλάζουν αφού εσύ πρώτα έχεις “χρεοκοπήσει” όχι τόσο οικονομικά, αλλά κυρίως ψυχολογικά.

Γιατί ότι πηγαίνει προς τα κάτω, το πιο πιθανό είναι να πάει παρακάτω. Αλλά το κυριότερο είναι ότι για να πέφτει, σχεδόν πάντα υπάρχει κάποιος πολύ σοβαρός λόγος.

Έτσι μου ήρθε η ιδέα να αντιστρέψω την λογική αυτή και να αρχίσω να αγοράζω "ακριβά". Να αγοράζω δηλαδή ότι κάνει νέο υψηλό πχ τριμήνου ή έτους και το οποίο από τους περισσότερους θεωρείται ως ακριβό. Άλλωστε η αλήθεια στις αγορές, βρίσκεται σε διαφορετικό σημείο από εκεί που την “αναζητούν” οι πολλοί.

Η λογική του συστήματος είναι ότι για να είναι κάτι τόσο "ακριβό", κάποιοι το αγοράζουν επιθετικά και μάλλον κάποιο σοβαρό λόγο θα έχουν.

Έτσι τελικά αυτό που κατάλαβα με τον καιρό, είναι ότι με το σύστημα αυτό έχει κανείς περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει στο χρηματιστήριο, γιατί οι θεωρητικά "ακριβές" μετοχές του παρόντος, στο μέλλον έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν ακριβότερες!

Τώρα λοιπόν έχω μάθει να αγνοώ τις "προσφορές" και να ψάχνω αλλού για "ευκαιρίες". Την συνήθεια όμως του Super Market του να πηγαίνω δηλαδή για ψώνια με λίστα την κράτησα. Μόνο που τώρα στην λίστα υπάρχουν μετοχές με καλά κατά την γνώμη μου θεμελιώδη και προοπτικές και κυρίως συνεχόμενη αύξηση κερδών.

Και έτσι όταν μια μετοχή που είναι στην λίστα μου, μετά από μια αξιόλογη χρονικά συσσώρευση, πραγματοποιήσει μια αξιόπιστη διάσπαση υψηλού με μια αρκετά μεγάλη αύξηση του όγκου συναλλαγών, την αγοράζω αμέσως. Κατόπιν αν πραγματοποιήσει μια διόρθωση, πάνω από το σημείο διάσπασης με όγκο που “σβήνει” αγοράζω και άλλες σε μεγαλύτερη τιμή(τεχνική πυραμιδόματος).

Κατόπιν ακολουθώ το παλαιό ρητό: “¨Αν θέλεις να γίνεις πλούσιος, άσε τα κέρδη σου να τρέχουν, και περιόρισε γρήγορα τις ζημιές σου.”

Γιατί μετά από τόσα χρόνια χασούρας, έχω πια καταλάβει ότι δεν είναι η σωστή ή λάθος σκέψη που σου δίνει ή σου παίρνει τα λεφτά στο χρηματιστήριο.

Είναι η υπομονή.

Και με αυτά και με άλλα, κατάλαβα και το άλλο που είχε πει κάποτε ο Jesse Livermore:

"Αν έχεις πέντε με δέκα λεπτά, κάτσε να σου μάθω πως να κερδίζεις στο Χρηματιστήριο: Αγόραζε φθηνά και πούλα ακριβά.

Τώρα αν έχεις πέντε με δέκα χρόνια, κάτσε να σου μάθω πότε μια μετοχή είναι φθηνή και πότε ακριβή."

Ο "Καθηγητής Λυκείου"

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2011

Ο χρυσός “φωνάζει”.. τον ακούς;

Με την κατάργηση της κάλυψης των χαρτονομισμάτων από τον χρυσό και μετά, η οικονομική θεραπεία των κυβερνήσεων “δια πάσαν νόσων και δια πάσαν μαλακίαν” ήταν η εκτύπωση ενός ωκεανού χαρτονομισμάτων.

Αυτό έγινε για να μπορούν οι πολιτικοί να χρηματοδοτήσουν χωρίς πρόβλημα τους πολέμους τους καθώς και την επανεκλογή τους, μέσω της σπατάλης και των άκρατων παροχών. Έτσι κατάφεραν να βγάλουν από την μέση την “άγκυρα” του χρηματοπιστωτικού συστήματος, δηλαδή τον χρυσό.

Παλαιότερα ο χρυσός κάλυπτε μεν τα χαρτονομίσματα των κρατών αλλά ταυτόχρονα δεν επέτρεπε και σε ένα κράτος να διατηρεί εμπορικά ελλείμματα για μεγάλο διάστημα, διότι οι εμπορικοί συνεταίροι του έπαιρναν σιγά σιγά τον χρυσό του και έτσι το κράτος ουσιαστικά ξέμενε από ταμειακά διαθέσιμα.

Από την άλλη πλευρά όποιος πολίτης είχε στην κατοχή του ένα χαρτονόμισμα, ήξερε ότι αυτό είχε κάποια αξία διότι αντιστοιχούσε σε συγκεκριμένη ποσότητα χρυσού, χρυσός ο οποίος για να αποθηκευτεί έπρεπε κάποιος πρώτα να πάει να τον βρει, να τον εξορύξει να τον επεξεργαστεί κτλ διαδικασία που μπορεί να χρειαζόταν έως και δέκα χρόνια να περατωθεί και φυσικά όχι πάντοτε χωρίς το ανάλογο ρίσκο της αποτυχίας.

Τώρα όμως δεν υπάρχει πια αυτό το πρόβλημα. Οι κεντρικές τράπεζες “έχουν το μαχαίρι έχουν και το πεπόνι” και μπορούν να πατάνε ένα κουμπί και να παράγουν όσο χρήμα θελήσουν και όποτε το θελήσουν από το πουθενά.

Έτσι τώρα οι πολιτικοί μπορούν να μοιράζουν αφειδώς τον “πλούτο” κατά βούληση, χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να μειώνουν μισθούς και παροχές, να είναι γαλαντόμοι, κουβαρντάδες και φυσικά οι καλοί της υπόθεσης, ενώ όσοι φωνάζουν για σύνεση οικονομία και λιτότητα οι κακοί και φιλελεύθεροι, τελευταία και νεοφιλελεύθεροι.

Από την άλλη πλευρά τα κράτη μπορούν έτσι να διατηρούν μακροχρόνια και τεράστια εμπορικά ελλείμματα στις εμπορικές συναλλαγές τους, “κλέβοντας” με αυτόν τον τρόπο τον πλούτο και την παραγωγή των άλλων λαών, ιδίως αν διαθέτουν ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, όπως στην εποχή μας οι ΗΠΑ.

Στην πράξη όμως τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά.

Η εκτύπωση χρήματος από το πουθενά το μόνο που καταφέρνει είναι να δημιουργεί πληθωρισμό και να παίρνει πίσω τον πλούτο που μοιράζει στο πολλαπλάσιο, φορολογώντας εμμέσως τους πολίτες μέσω της αύξησης της τιμής των προϊόντων . Απλά επειδή το δολάριο είναι αυτή τη στιγμή το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, οι ΗΠΑ “φροντίζουν” να φορολογούν όχι μόνο τους πολίτες τους αλλά και τους πολίτες όλης της υφηλίου.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο πληθωρισμός που εξάγει η FED με την παραγωγή αυτή του ωκεανού κάλπικων δολαρίων δεν έχει μετατραπεί ακόμη σε υπερπληθωρισμό, αλλά μόνο σε έναν μέτριο και φυσικά “μαγειρεμένο” απλό πληθωρισμό, αναγκάζοντας όμως τους εμπορικούς συνεταίρους της (Κίνα) να αυξάνουν συνεχώς τα επιτόκια για να καταπολεμήσουν τον εισαγόμενο πληθωρισμό.

Ο χρυσός όμως αποτελεί το κατεξοχήν αντίδοτο σε αυτόν τον πληθωρισμό και από το τότε που άρχισε η εκτύπωση αυτή των κάλπικων χαρτονομισμάτων από το πουθενά, άρχισε να παίρνει σιγά σιγά την ανηφόρα “φωνάζοντας”.

Έτσι στην αρχή το πήρε “χαμπάρι” το smart money και τοποθετήθηκε τριπλασιάζοντας την τιμή του. Κατόπιν όλο και περισσότεροι βλέπουν ότι όπως το πάνε οι πολιτικοί θα καταντήσουν τα χαρτονομίσματα χαρτοπετσέτες και αρχίζουν να αγοράζουν χρυσό θεωρώντας τον πλέον ώς ένα εναλλακτικό νόμισμα.

Κατόπιν θα το καταλάβουν και όλοι αυτοί που τώρα φωνάζουν ότι ο χρυσός είναι φούσκα και θα αρχίσουν να τον αγοράζουν “μετά μανίας” με αποτέλεσμα να στείλουν την τιμή του στην στρατόσφαιρα.

Τελευταίοι θα το συνειδητοποιήσουν και οι πολιτικοί, μόλις δουν ότι χωρίς άγκυρα το χρηματοπιστωτικό σύστημα που έχουν φτιάξει θα "τσακιστεί στα βράχια" και στην προσπάθειά τους να καλύψουν μέρος του ωκεανού των κάλπικων χαρτονομισμάτων που έχουν τυπώσει με τον χρυσό, θα στείλουν την τιμή του στο φεγγάρι, κάνοντας ευτυχισμένους αυτούς που περιμένουν να γίνουν πλούσιοι ποντάροντας στην ανοησία και την αποτυχία του συστήματος.

Μέχρι όμως να εμφανιστεί ο νέος Henry Paulson που θα αυξήσει πολύ τα επιτόκια καταπολεμώντας έτσι τον πληθωρισμό δίνοντας ταυτόχρονα αξία στα χαρτονομίσματα, ο χρυσός μπορεί να αποτελεί κάλλιστα το κατ' εξοχήν εναλλακτικό νόμισμα στην νομισματική απάτη της σύγχρονης εποχής.

Ο “Καθηγητής Λυκείου”


Κυριακή 17 Ιουλίου 2011

Ο “Ταύρος” είναι στα Commodities...

Αν συγκρίνει κανείς τα διαγράμματα των τιμών των εμπορευμάτων από τις αρχές του 1900, σε αντιδιαστολή με αυτά των τιμών των μετοχών, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι αυτά κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση.




Μπορεί λοιπόν κανείς να διακρίνει μεγάλες χρονικές περιόδους άνω των 10 ετών στις οποίες όταν οι μετοχές κινούνται σε ανοδική τροχιά (bull market), τα εμπορεύματα κινούνται καθαρά σε πτωτική τροχιά (bear market) και το αντίστροφο, φυσικά πάντα με την ύπαρξη κάποιων σύντομων ανοδικών διαλειμμάτων (bear market rallies).

Έτσι σε όλα τα χρονικά διαστήματα των παγκοσμίων πολέμων (δεκαετίες 1910, 1940), καθώς και των δεκαετιών ύφεσης (1930) αλλά και πληθωρισμού (1970), διακρίνουμε μια σημαντική υπεραπόδοση των τιμών των υλικών αγαθών έναντι των αποδόσεων των τιμών των μετοχών.

Αντίθετα για τις περιόδους της έντονης ανάπτυξης και ευημερίας που γνώρισε η ανθρωπότητα τα τελευταία 100 χρόνια, διακρίνουμε μια έντονη υπεραπόδοση των μετοχών έναντι των εμπορευμάτων (δεκαετίες 1920, 1950, 1980, 1990).

Αυτό από οικονομικής άποψης είναι πολύ λογικό και μπορεί να εξηγηθεί εύκολα με τον κλασικό νόμο της προσφοράς και της ζήτησης.

Έτσι σε περιόδους παγκόσμιων αναταραχών η ζήτηση για υλικά αγαθά (τρόφιμα, πρώτες ύλες) είναι εξαιρετικά αυξημένη εξαιτίας του πολέμου, ενώ από την άλλη η προσφορά εξαιρετικά μειωμένη, εξαιτίας των καταστροφών των υποδομών ή ακόμη και των ίδιων των υλικών, ενώ το ίδιο διάστημα τα κέρδη των περισσοτέρων εταιριών (εκτός αυτών που εξάγουν τις πρώτες ύλες) βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, και φυσικά το ίδιο συμβαίνει και με τις τιμές των μετοχών τους.

Κατόπιν με το τέλος του πολέμου και στην αρχή της οικονομικής ανάπτυξης η ζήτηση σε πρώτες ύλες αυξάνεται περαιτέρω και απότομα, σηματοδοτώντας έτσι το τέλος της ανοδικής αγοράς των εμπορευμάτων με την συνηθισμένη τελευταία και πιο απότομη αύξηση των τιμών τους.

Αυτό διότι λόγω της όλο και αυξανόμενης παραγωγής υλικών από την δημιουργία νέων εταιριών που σπεύδουν να επωφεληθούν από τις υψηλές τιμές, οι τιμές των πρώτων υλών παίρνουν την κατηφόρα λόγω της αυξημένης προσφοράς, επηρεάζοντας έτσι θετικά τα κέρδη των εταιρειών που τα χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη και φυσικά των τιμών των μετοχών τους.

Όσο προχωράμε όμως μέσα σε έναν ανοδικό κύκλο, οι νέες επενδύσεις προσανατολίζονται όλο και πιο πολύ σε υπηρεσίες και τεχνολογίες μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας, με αποτέλεσμα να μην σημειώνεται αντίστοιχη αύξηση της παραγωγής και εξόρυξης πρώτων υλών με αποτέλεσμα από κάποιο σημείο και μετά η προσφορά τους να μειώνεται. Το διάστημα αυτό όμως τα κέρδη των εταιρειών λόγω του αυξημένου περιθωρίου κέρδους αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο, ενώ οι τιμές των αντίστοιχων μετοχών τους με γεωμετρική.

Προς το τέλος όμως της περιόδου της έντονης ανάπτυξης τα αποθέματα εμπορευμάτων βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο επίπεδο από αυτό της ζήτησης, οδηγώντας έτσι πολλές από τις πρότερες επενδύσεις σε αποτυχία και τελικά στο κλείσιμο πολλών εταιριών και την οικονομία στην ύφεση. Αλλά εξαιτίας του ότι τα εμπορευματικά αποθέματα απαξιώνονται και καταναλώνονται σχετικά γρήγορα, διότι οι βασικές ανθρώπινες ανάγκες δεν σταματούν ποτέ, η ζήτηση των υλικών αυξάνεται περισσότερο από την προσφορά και έτσι ξανά αρχίζει η ανοδική αγορά για τις τιμές των εμπορευμάτων.

Αν πάμε λοιπόν τώρα στις δύο τελευταίες δεκαετίες, θα δούμε ότι μετά την υπεραπόδοση των τιμών των μετοχών της δεκαετίας του 90 (δεκαετία στην οποία οι τιμές των υλικών υποαπέδωσαν σημαντικά) και το σκάσιμο της φούσκας των μετοχών, διαδέχθηκε ένα χρονικό διάστημα (2000-2003) στην οποία οι τιμές των εμπορευμάτων υπεραπέδωσαν έναντι των μετοχών.

Από εκεί και πέρα όμως αρχίζει μια περίοδος (2003-2007) στην οποία τόσο οι τιμές των μετοχών όσο και και αυτές των commodities ανεβαίνουν ταυτόχρονα, μια περίοδος (2008-2009) στην οποία πέφτουν μαζί και την τελευταία περίοδο (2009-2011) στην οποία ανεβαίνουν ξανά μαζί (Η Ελλάδα εξαιρείται γιατί έχει χρεοκοπήσει.)

Άραγε λοιπόν να είναι ο ταύρος που έχει μεταμφιεστεί ή είναι η αρκούδα που είναι μασκαρεμένη;

Η απάντηση για μένα είναι απλή.

Οι ταύροι στις μετοχές έχουν πήλινα πόδια, γιατί στηρίζονται στα μηδενικά επιτόκια και τα κάλπικα δολάρια της FED.

Από την άλλη πλευρά και τα υλικά αγαθά έχουν στηρίξει μέρος της άνοδου τους στον πληθωρισμό των κάλπικων δολαρίων της FED, αλλά όπως έχω σημειώσει και σε άλλο άρθρο μου έχω την πεποίθηση ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός παγκοσμίου πολέμου, το τέλος του οποίου πιστεύω ότι θα βρει τις τιμές των υλικών αγαθών πολύ υψηλότερα από εκεί που είναι τώρα, σηματοδοτώντας ταυτόχρονα και το τέλος της μακρόχρονης ανοδικής τους πορείας.

Ο πραγματικός ταύρος λοιπόν είναι στα Commodities.

Ο ταύρος στις μετοχές είναι ένας ταύρος “τραβεστί” και πρόκειται σύντομα να καταρρεύσει.

Ο “Καθηγητής Λυκείου”

Τετάρτη 13 Ιουλίου 2011

Η (αυτ)απάτη του πληθωρισμού...

Στην οικονομική θεωρία υπάρχουν πολλές εσφαλμένες αντιλήψεις, οι περισσότερες εκ των οποίων διατηρούνται σκόπιμα.

Πολλές από αυτές τις πλάνες διατηρούνται γιατί χρησιμοποιούνται από τους πολιτικούς και τους διοικούντες με αποκλειστικό σκοπό να ξεγελάνε το πόπολο και να το διατηρούν ευχαριστημένο δια ευνόητους λόγους.

Μια από από αυτές τις αυταπάτες είναι και η πεποίθηση ότι ο πληθωρισμός είναι ένα καλό και επιθυμητό οικονομικό φαινόμενο, ενώ ο αποπληθωρισμός ένα πολύ κακό και ανεπιθύμητο.

Φυσικά και η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών είναι ευχαριστημένη όταν βλέπει τον μισθό της να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου παρά να μειώνεται. Το ίδιο ισχύει και για τα περιουσιακά της στοιχεία, όπως τα σπίτια ή τα οικόπεδα.

Αυτό που δεν βλέπουν όμως οι πολλοί είναι ότι με τον πληθωρισμό, το ίδιο ίσως και πιο πολύ αυξάνονται και οι τιμές των περισσότερων προϊόντων και των καταναλωτικών αγαθών.

Επειδή λοιπόν τα χρήματα τα έχουμε συνήθως για να τα ξοδεύουμε, το τελικό αποτέλεσμα είναι η αγοραστική μας δύναμη αντί να αυξάνεται τις περισσότερες φορές μειώνεται και έτσι αυτό που πραγματικά συμβαίνει, είναι ότι φτωχαίνουμε ευχαριστημένοι.

Μια άλλη πλάνη γύρω από τον πληθωρισμό, είναι ότι αυτός είναι συνυφασμένος με την ανάπτυξη. Αυτή η πλάνη καταρρίφθηκε με την εμφάνιση του φαινομένου του στασιμοπληθωρισμού στην Αμερική την δεκαετία του 70.

Η οικονομική αλήθεια είναι ότι η πραγματική ανάπτυξη είναι συνυφασμένη με την καινοτομία και την αύξηση της παραγωγής και ότι η αύξηση της παραγωγής οδηγεί τις περισσότερες φορές σε πτώση των τιμών δηλαδή σε έναν υγιή αποπληθωρισμό.

Αντίθετα ο πληθωρισμός στη πραγματικότητα είναι ένα μονεταριστικό φαινόμενο και συμβαδίζει ως επί το πλείστον με την απότομη αύξηση της παροχής ρευστότητας και της ταχύτητας της κυκλοφορίας του χρήματος, με τελικό αποτέλεσμα σχεδόν πάντα την δημιουργία φουσκών.

Έτσι με την διατήρηση του πληθωρισμού επί μακρόν, οι τιμές μετοχών και περιουσιακών στοιχείων εκτοξεύονται στην στρατόσφαιρα και επειδή είναι αδύνατον να κρατηθούν εκεί επ' άπειρο, όταν τις πάρει η κατηφόρα, κατηγορούμε τον κακό αποπληθωρισμό που έρχεται για να διορθώσει τις τιμές.

Και επειδή σε κανέναν δεν αρέσει να πληρώνει τον λογαριασμό της υπερβολής με μείωση των τιμών μετά το σκάσιμο μιας φούσκας, παρεμβαίνει σχεδόν πάντα η κεντρική τράπεζα και τυπώνοντας έναν ωκεανό χαρτονομισμάτων, προσπαθεί να σηκώσει ξανά τις τιμές δια μέσου του πληθωρισμού, καταπολεμώντας ταυτόχρονα και την λαϊκή δυσαρέσκεια.

Αυτό όμως που συμβαίνει πραγματικά με την εκτύπωση του χρήματος από το πουθενά, είναι ότι απλώς “φορολογούνται” οι πολίτες δια της πλαγίας οδού, αυτής της αύξησης των τιμών των προϊόντων διαμέσου του πληθωρισμού που δημιουργείται.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα όλων αυτών είναι η στάση της FED τα τελευταία χρόνια.

Η FED για να θεραπεύσει την ύφεση και τον αποπληθωρισμό από το σκάσιμο της φούσκας των τεχνολογικών μετοχών, την οποία κατά κοινή ομολογία δημιούργησε ο Alan Greenspan με την επί μακρόν διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα, έριξε πάλι τα επιτόκια και τύπωσε νέο χρήμα, με αποτέλεσμα λόγω και των κρατικών εγγυήσεων στα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια να δημιουργηθεί η φούσκα των ακινήτων.

Κατόπιν για να θεραπεύσει τις συνέπειες από το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων ο Βen Bernanke μείωσε ξανά τα επιτόκια κοντά στο μηδέν και τύπωσε τόσα δολάρια που αν ήταν όλα χάρτινα (γιατί τώρα υπάρχει και το ηλεκτρονικό χρήμα) και τα έβαζε κανείς το ένα πάνω στο άλλο θα έφταναν μέχρι την Σελήνη και θα ξαναγύριζαν κιόλας.

Αν το σκεφτεί λοιπόν κανείς λογικά ,αυτό που γίνεται στην πράξη είναι σαν να προσπαθεί κανείς να θεραπεύσει έναν αλκοολικό δίνοντάς του και άλλο αλκοόλ ή να σβήσει μια πυρκαγιά βάζοντας μια μεγαλύτερη πυρκαγιά.

Έτσι τώρα με αυτά και με αυτά έχει δημιουργηθεί μια νέα μεγαλύτερη φούσκα στα Αμερικάνικα κρατικά ομόλογα.

Όταν λοιπόν με την σειρά της σκάσει και αυτή, αυτό που έχω να προτείνω στην FED είναι να κάνει τα επιτόκια ίσα με ένα μιγαδικό αριθμό (δηλαδή φανταστικό) γιατί τώρα είναι ήδη κοντά στο μηδέν και να αρχίσει να τυπώνει προσκλήσεις για τον επερχόμενο Αρμαγεδώνα, ο οποίος αυτή τη φορά εκτιμώ ότι θα έχει την μορφή του πολύ κακού Υπερπληθωρισμού .

Ο “Καθηγητής Λυκείου“

Τρίτη 12 Ιουλίου 2011

Οι φούσκες του Keynes....

Αν μελετήσει κανείς την οικονομική ιστορία θα διαπιστώσει ότι τα παλαιότερα χρόνια υπήρχε μια “αντιπαλότητα” μεταξύ των πολιτικών και των οικονομολόγων.

Αυτό γιατί οι παλαιοί οικονομολόγοι ήταν πάντα υπέρ της λιτότητας, του περιορισμού της σπατάλης και των δαπανών, ενώ οι πολιτικοί υπέρ των δαπανών και των άκρατων παροχών, μια που το μοναδικό ενδιαφέρον τους ήταν η επερχόμενη επανεκλογή τους.

Όλα αυτά μέχρι την έλευση του Keynes στο οικονομικοπολιτικό προσκήνιο.

Ο Keynes σαν μια όντως χαρισματική και πληθωρική προσωπικότητα ήθελε πάντα να πρωτοτυπεί.

Χαρακτηριστικό είναι αυτό που είχε πει κάποτε ο Τσώρτσιλ για αυτόν:

“Αν βάλεις δύο οικονομολόγους στο ίδιο δωμάτιο θα ακούσεις δύο αντιδιαμετρικά αντίθετες απόψεις.

Αν βάλεις και τον Keynes θα ακούσεις και μια τρίτη....”

Το θέμα όμως ήταν ότι αυτά που έλεγε ο Keynes άρεσαν πολύ στους πολιτικούς, γιατί απλά τους βόλευαν.

Και τι έλεγε ο Keynes;

“Σε περιόδους ύφεσης της οικονομίας ρίξτε τα επιτόκια στο μηδέν και αν δεν δανείζεται και δεν ξοδεύει ο ιδιωτικός τομέας, να βγει το κράτος “μπροστά” και να αρχίσει να δανείζεται και να ξοδεύει.

Και αν δεν μπορεί να δανειστεί, ας τυπώσει νέο χρήμα και να αρχίσει τα έργα υποδομών τις γέφυρες, τους δρόμους κτλ, αρκεί να τονωθεί η κατανάλωση, για να αρχίσει η οικονομία να κινείται ξανά και έτσι να σταματήσει η κακιά η ύφεση μια ώρα αρχύτερα.”

Μόνο που δεν εξέτασε ποτέ αν αυτή η ύφεση οφειλόταν σε μια παλαιότερη υπερβολή και την δημιουργία μιας φούσκας και αν η ύφεση διαμέσου του αποπληθωρισμού είχε έρθει για να διορθώσει αυτή την υπερβολή.

Ή αν αυτές οι γέφυρες χρειαζόντουσαν όντως ή αν είναι απλά μια σπατάλη των πόρων.

Το μόνο που μας ενδιαφέρει λοιπόν είναι να έχουμε να καταναλώνουμε.

Χωρίς όμως να μας νοιάζει τι θα καταναλώνουμε και κυρίως ποιος θα παράγει αυτά που θα καταναλώνουμε;

Γιατί μπορεί αυτή η κατανάλωση να οδηγήσει όντως σε επανεκκίνηση της οικονομίας, μόνο όμως όταν η χώρα έχει παραγωγική βάση και παράγει αυτά που θα καταναλώσουμε.

Αλλιώς υπάρχει “τρύπα στο βαρέλι” και τα χρήματα θα πάνε στο εξωτερικό, εκκινώντας τις οικονομίες των εμπορικών συνεταίρων μας.

Έτσι το μόνο που τελικά καταφέρνει το μοντέλο του Keynes είναι μέσω του φθηνού και άπλετου κομμένου χρήματος να διαβρώνει το ιδιωτικό κεφάλαιο και τις ιδιωτικές καταθέσεις, να απαξιώνει το νόμισμα και να δημιουργεί συνεχώς φούσκες, πότε στις μετοχές και πότε στα ακίνητα και τελευταία στα ομόλογα.

Και όπως ένας αλκοολικός η ένας ναρκομανείς αγοράζει λίγες στιγμές ευτυχίας, για να το πληρώσει μετά στο πολλαπλάσιο, έτσι και το μοντέλο του Keynes δημιουργεί ψεύτικο προσωρινό πλούτο αυξάνοντας υπέρμετρα το βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας πάνω από τις πραγματικές της δυνατότητες, για να έρθει μετά η ώρα του λογαριασμού και να μην ξέρει κανείς τι χρωστά σε ποιόν.

Και φυσικά όσο περνάει ο καιρός, τόση μεγαλύτερη ποσότητα διεγερτικού απαιτείται για την αγορά αυτών των ευχάριστων στιγμών.

Αλήθεια υπάρχει κανείς που να μην γνωρίζει πια είναι τελικά η κατάληξη ενός αλκοολικού ή ενός ναρκομανούς;

Αλήθεια ποιος γονέας θα συμβούλευε ποτέ τα παιδιά του να ξοδεύουν παρά να αποταμιεύουν ή ακόμη χειρότερα να παίρνουν διεγερτικές ουσίες για να περνάνε καλά αδιαφορώντας για τις μετέπειτα συνέπειες;

Και όμως αυτό μας συμβουλεύουν τώρα οι αντιπρόσωποι της “νέας οικονομίας”.

Βέβαια για να ήμαστε περισσότερο αντικειμενικοί θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Keynes είχε πει ότι στις καλές περιόδους το κράτος θα πρέπει να μειώνει το χρέος μέσω των πλεονασμάτων.

Το μόνο κακό όμως για την μακροημέρευση του υπάρχοντος οικονομικού συστήματος βασισμένου στις απόψεις του Keynes, είναι ότι αυτό έχει διαφύγει της προσοχής των πολιτικών της δύσης όλα αυτά τα τελευταία χρόνια.

Και αυτό το λάθος κατά την γνώμη μου, πρόκειται σύντομα να αποβεί μοιραίο για όλους μας.

Ο “Καθηγητής Λυκείου”