Στο χρηματιστήριο και στις αγορές, όλοι προσέρχονται για να κερδίσουν χρήματα. Προσωπικά δεν έχω δει κανέναν να έρχεται για να χάσει.
Πώς γίνεται όμως οι πιο πολλοί, όπως άλλωστε και οι ίδιοι παραδέχονται, να είναι διαχρονικά χαμένοι;
Μετά από αρκετά χρόνια ενασχόλησης με τις αγορές, έχω αρχίσει και πιστεύω ότι αυτό συμβαίνει γιατί οι περισσότεροι από αυτούς, συνεχίζουν να παραμένουν προσκολλημένοι σε αυτόν τον στόχο, έχοντας δηλαδή συνεχώς το χρήμα ως αποκλειστικό αυτοσκοπό.
Όμως επειδή όπως είναι γνωστό, η αγορά θα κάνει πάντα ότι περνά από το χέρι της για να χάσουν οι περισσότεροι τα περισσότερα χρήματα, γι' αυτό και οι περισσότεροι από αυτούς στο τέλος καταλήγουν χωρίς χρήματα, αποχωρώντας τελικά “αηδιασμένοι” και κατηγορώντας για αυτό τους απανταχού απατεώνες και κακούς κερδοσκόπους.
Και όλα αυτά μάλλον επειδή νόμισαν ότι μπορούν να βγάλουν εύκολα χρήματα από ένα ομολογουμένως εξαιρετικά δύσκολο παιχνίδι, απλά και μόνο αναζητώντας συμβουλές και πληροφορίες αριστερά και δεξιά, χωρίς όμως να είναι διατεθειμένοι να “ιδρώσουν” ανάλογα, ούτε καν το ίδιο τους το “αυτί”.
Γιατί όπως έχει πει και παλαιοτέρα ο Jesse Livermore, το να ζητά κανείς να βγάλει γρήγορα και εύκολα χρήματα από τις αγορές, είναι σαν να ζητά από ένα χειρούργο να του δείξει πώς βγάζουν εύκολα και γρήγορα χρήματα από την χειρουργική.
Όμως όλοι αυτοί που συνεχίζουν σε αυτόν τον “μαραθώνιο” των αγορών, χωρίς να τα παρατούν μετά το πρώτο στραπάτσο, μοιραία κάποια στιγμή μαθαίνουν τελικά ότι οι αγορές είναι μια εξαιρετικά δύσκολη τέχνη, στην οποία για να βγάλει κανείς χρήματα το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να διαθέτει είναι αγάπη για την ίδια την γνώση.
Καταλαβαίνουν κάποια στιγμή λοιπόν, ότι για να επιτύχουν στον σκοπό τους είναι αναγκαίο να μελετήσουν εντατικά και να αποκτήσουν γνώσεις όχι μόνο χρηματιστηριακές και οικονομικές, αλλά και από άλλες επιστήμες όπως η ιστορία και η ψυχολογία.
Και όταν με την πάροδο των χρόνων αποκτήσει κανείς όλες αυτές τις απαραίτητες γνώσεις, αυτό που συνειδητοποιεί στο τέλος είναι ότι τελικά, έχει ανακαλύψει στην πραγματικότητα την ίδια τη ζωή.
Διότι πιστεύω πια ακράδαντα, ότι όποιος καταφέρνει και αποκρυπτογραφήσει με ακρίβεια την λειτουργία των αγορών, αυτό που έχει καταφέρει στην πραγματικότητα, είναι να αποκρυπτογραφήσει την λειτουργία της ίδιας της ζωής.
Άλλωστε δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότεροι διάσημοι γκουρού των αγορών, στο τέλος κατέληξαν να γράφουν βιβλία ως φιλόσοφοι της ίδιας της ζωής.
Και αυτό μάλλον, γιατί όλοι αυτοί κάποια στιγμή ανακάλυψαν στην προσπάθειά τους να γίνουν πλούσιοι διάμεσου των αγορών, ότι για να το καταφέρουν θα πρέπει από την μια πλευρά να καταπολεμήσουν βασικά ελαττώματα του χαρακτήρα τους, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να αποκτήσουν σπάνια προτερήματα και αρετές οι οποίες είναι όμως χρήσιμες και για την ίδια την ζωή.
Όλοι αυτοί λοιπόν συνειδητοποίησαν κάποια στιγμή ότι κερδισμένος βγαίνει αυτός που μπορεί να παραδεχθεί και ταυτόχρονα να καταπολεμήσει ελαττώματα του χαρακτήρα του, όπως η απληστία, ο φόβος, οι προκαταλήψεις, οι εγωισμοί, η ημιμάθεια, η επιπολαιότητα η ανυπακοή στους κανόνες, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να αναπτύξει αρετές όπως η αυτογνωσία, η επιμονή, η υπομονή, η διορατικότητα,η κοινή λογική, η σωστή κρίση, η σωστή αντίληψη της πραγματικότητας, η οξυδέρκεια, η πειθαρχία και τόσα άλλα.
Κατάλαβαν κάποια στιγμή ότι όλα τα παραπάνω ελαττώματα είναι αυτά που ευθύνονται στην πραγματικότητα για την χασούρα τους και όχι οι κακοί κερδοσκόποι, η ατυχία και οι απατεώνες των αγορών.
Γιατί τελικά η βελτίωση του χαρακτήρα και όχι το χρήμα πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό, και ότι όλοι οι άλλοι δρόμοι οδηγούν τελικά μόνο σε ένα μόνο σημείο: στην χασούρα.
Η τραγική ειρωνεία βέβαια είναι ότι τα χρήματα έρχονται όταν κάποιος συνειδητοποιήσει ότι το ίδιο το χρήμα δεν αποτελεί γι' αυτόν αυτοσκοπό πια, αλλά κάτι το δευτερεύων στην όλη διαδικασία.
Ότι τελικά ο πλούτος δεν αποτελεί πλέον την βασική προτεραιότητα του, αλλά μια επιβράβευση για το ότι κατάφερε να φτάσει στην επιτυχία, όχι την οικονομική αλλά την προσωπική. Να γίνει τελικά καλύτερος άνθρωπος. Και τότε τα χρήματα έρχονται γιατί απλά τα αξίζει πραγματικά.
Γιατί στο τέλος αυτό που συνειδητοποιεί κανείς είναι ότι αρχίζει να “ζει στο μέλλον” και όχι στο παρόν και ότι το χρηματιστήριο είναι στην πραγματικότητα μια "γυάλινη σφαίρα", που αν την "τρίψει" κανείς σωστά θα του αποκαλύψει το άμεσο μέλλον, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και ένα τεράστιο ψυχαναλυτικό “ντιβάνι”, στο οποίο αν ξαπλώσει χωρίς φόβο και προκατάληψη αλλά με σεβασμό και όρεξη, θα καταφέρει στο τέλος να σηκωθεί “απαλλαγμένος” από τα ελαττώματα που "τυραννούν" αυτόν αλλά και τους γύρω του.
Αυτό είναι τελικά το μεγαλύτερο “κέρδος” που κατά την γνώμη μου μπορεί να αποκομίσει κανείς από τις αγορές.
Και το καταλαβαίνει κανείς όταν έχει ήδη “νικήσει” τον κακό του εαυτό.
Διότι αυτό που έχω μάθει εγώ όλα αυτά τα χρόνια από τις αγορές είναι, ότι πλούσιος τελικά δεν είναι αυτός που κατέχει πολλά χρήματα.
Πλούσιος είναι κατά την γνώμη μου αυτός, που κατέχει την αλήθεια για την ίδια την ζωή.
Ο “Καθηγητής Λυκείου”