και χρήμα δεν εκράτεις...

και χρήμα δεν εκράτεις...
και χρήμα δεν εκράτεις...

Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2016

Η φούσκα του αιώνα...


Έχω ξαναπεί πως κάποια στιγμή η παγκόσμια Ιστορία θα (κατα)γράψει πως η μεγαλύτερη φούσκα του εικοστού πρώτου αιώνα δεν ήταν ούτε οι μετοχές, ούτε τα ομόλογα, ούτε και τα ακίνητα, αλλά τα χαρτονομίσματα.

Και όταν κάποια στιγμή (και σύντομα) αυτή η τεραστίων διαστάσεων φούσκα σκάσει και φύγει όλος αυτός “ο αέρας ο κοπανιστός” από τα χαρτονομίσματα, εκεί που θα πάει με μαθηματική ακρίβεια είναι φυσικά στον “αντίποδα”, δηλαδή στα commodities.

Έτσι και μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, δεν πρόκειται απλά να δούμε μόνο "αστρονομικές" τιμές στα παντός φύσεως εμπορεύματα, αλλά ακόμη και δελτία και ειδικά σε εμάς εδώ στην Ελλάδα ακόμη και ελλείψεις σε πολλά βασικά αγαθά. 


Ο κύκλος των 18 χρόνων...

Αν μελετήσει κανείς την οικονομική ιστορία θα διαπιστώσει πως αυτή αποτελείται από διαδοχικούς κύκλους διάρκειας 18 χρόνων κατά μέσο όρο, κύκλους στους οποίους πότε η οικονομία πάει καλά και οι μετοχές υπεραποδίδουν έναντι των υλικών και κύκλους στους οποίους η οικονομία “έχει τα χάλια της” και τα υλικά υπεραποδίδουν κατά μέσο όρο έναντι των μετοχών.

Μέσα σε αυτούς τους μακροπρόθεσμους κύκλους των 18 χρόνων υπάρχουν φυσικά και μεσοπρόθεσμοι κύκλοι διάρκειας 3 περίπου χρόνων, μέσα στους οποίους οι κινήσεις μετοχών και commodities είναι προσωρινά αντίθετες, απ' ότι η βασική τάση στον κύριο κύκλο.

Πάντα όμως ένας τέτοιος κύκλος στο τέλος τελειώνει με φούσκα, είτε στις μετοχές είτε στα commodities.

Τώρα λοιπόν και μετά από σχεδόν 16 χρόνια από το σκάσιμο της μεγάλης φούσκας των μετοχών στις αρχές της δεκαετίας του 2000, βρισκόμαστε ήδη μέσα σε έναν τέτοιο κύκλο “παρακμής” και πιο συγκεκριμένα, προς το τέλος αυτού.

Και αν λάβει κανείς υπόψιν του πως τα προηγούμενα 3 χρόνια οι μετοχές (σχεδόν παγκοσμίως)  υπεραπόδοσαν σημαντικά έναντι των εμπορευμάτων, εύκολα καταλαβαίνουμε πως όσον αφορά τα commodities βρισκόμαστε κοντά σε σημαντικό πυθμένα και άρα κοντά σε μια μεγάλη αγοραστική ευκαιρία, δεκαετίας και βάλε.


Έτσι σε 3 με 4 χρόνια από τώρα, τα εμπορεύματα όχι μόνο θα έχουν υπεραποδόσει κατά πολύ έναντι των μετοχών, αλλά μέχρι το τέλος του '18 με '19 θα έχουν γίνει μια κανονική φούσκα, με τιμές δεκαπλάσιες και βάλε από αυτές στις οποίες βρίσκονται σήμερα.

Γιατί αν έχει αποδείξει κάτι η παγκόσμια οικονομική ιστορία, είναι πως ένας οικονομικός κύκλος “παρακμής” τελειώνει σίγουρα με πολύ πληθωρισμό και αρκετά συχνά και με κάποιον μεγάλο πόλεμο.
 

Έτσι μπορεί λοιπόν τόσο καιρό οι τιμές των εμπορευμάτων να πέφτουν, αλλά αυτό που πρέπει να έχει κανείς στο μυαλό του, είναι πως αυτές πέφτουν επειδή προεξοφλείται πτώση στην ζήτηση, δηλαδή ύφεση.

Όμως όταν η οικονομία δουλεύει “ρολόι” και αναπτύσσεται πραγματικά, αυτό που συμβαίνει στην πράξη είναι πως οι τιμές των εμπορευμάτων πέφτουν επειδή αυξάνεται η παραγωγή λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας και όχι γιατί μειώνεται η ζήτηση, η οποία αυξάνεται και αυτή μεν, αλλά με ρυθμό μικρότερο από αυτό της παραγωγής.

Το ακόμη χειρότερο όμως είναι πως όταν η οικονομία δεν “τσουλάει”, αυτό που κάνουν πάντα “Ιστορικά” οι απανταχού πολιτικοί και διοικούντες είναι να αυξάνουν κατά πολύ την παροχή του μέσου συναλλαγής δηλαδή του νομίσματος, όπως δηλαδή κάνουν μανιωδώς τα τελευταία 16 χρόνια.

Και κάποια στιγμή προς το τέλος του κύκλου αυτό που γίνεται πάντα είναι να το “τερματίζουν” εντελώς, να “καίνε” δηλαδή την “πρέσα” από την υπερβολική χρήση.

Μην έχετε λοιπόν καμιά αμφιβολία πως αυτό που έκαναν τόσο καιρό, αυτό θα κάνουν και τώρα σε λίγο όταν χρεοκοπήσουν ξανά όλοι πάλι. Το θέμα μας λοιπόν και εδώ δεν είναι το εάν, αλλά το πότε θα “καεί η πρέσα”.

Εκτός αν κανείς πιστεύει ξανά πως και εδώ:

“Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά”...

οπότε αυτό που έχω εγώ να του ευχηθώ ξανά είναι:

“Καλή τύχη” (ξανά κόντρα και στο Ιστορικό αλλά και στο οικονομικό μοντέλο)... 


===============================================

 

ΥΓ: Εδώ πατριώτες και μη, κλείνει οριστικά και ο δικός μου ο “κύκλος”...

Μετά από σχεδόν 500 αναρτήσεις, μπορεί να κανείς να ισχυριστεί με σχετική σιγουριά πως ότι ήταν να γραφεί γράφτηκε και ότι ήταν να προβλεφθεί προβλέφθηκε. 


Από εδώ και πέρα σειρά για να “μιλήσουν” έχουν τα γεγονότα.

Δεν ξέρω εσείς, πάντως εγώ πέρασα πολύ ωραία αυτά τα σχεδόν 5 χρόνια, στα οποία πιστεύω ότι όσον αφορά τις αγορές τα κατάφερα πολύ καλύτερα από τους περισσότερους πιστοποιημένους χρηματιστηριακούς αναλυτές αλλά και τους περισσότερους από τους “καλοπληρωμένους” οικονομικούς δημοσιογράφους, οι οποίοι όχι μόνο δεν έβλεπαν σχεδόν ποτέ την τάση, αλλά ούτε καν την “τύφλα τους”.

Έτσι όλο έγραφαν πως “όπου νάνε απογειωνόμαστε” και εμείς όλο "πιο κάτω" πηγαίναμε, αλλά και όλο στις κορυφές φώναζαν πως “τώρα ξεκινά η άνοδος” και πως “μας τα πήραν τα χαρτιά πατριώτες...” ενώ στους πάτους έγραφαν “επικήδειους” και κρεμούσαν “μαύρες πλερέζες”,

Αλλά ακόμη και από την ίδια την Goldman Sachs νομίζω πως πολύ καλύτερα τα πήγα, που στα 10 ευρώ έδινε τιμή στόχο για την ΔΕΗ τα 14 και μετά αυτή έπεσε στα 4 (και αυτή και ο Αλέξης μαζί) και τώρα είναι πια στα 3 (και παρακάτω, δεν την προλαβαίνω πια) όσα δηλαδή θα πάρουμε σε λίγο όλοι μας.

Ή που όλοι αυτοί μαζί λίγο πάνω από τις 1000 μονάδες πρόβλεπαν χρησιμοποιώντας τον Μπάφετ τον Σόρος και δεν ξέρω εγώ ποιόν άλλον, πως το ΧΑΑ έχει δει λέει τον μακροπρόθεσμο πάτο του (που τώρα ξαναγράφει), ενώ εγώ αντικειμενικά (και με χειρόγραφα) τα κατάφερα απείρως καλύτερα στις προβλέψεις μου χρησιμοποιώντας απλά τον Πρέκα, τον Παπαφλέσσα και την απλή “μέθοδο των τριών” από το δημοτικό.

Τώρα λοιπόν είναι πιστεύω ώρα για να “σιωπήσω” και να περιμένω απλά να ακούσω το μεγάλο ΜΠΑΜ...

και μακάρι αυτό να είναι το μπαμ της “απογείωσης” μας και ως κοινωνία και ως οικονομία...

Γιατί όπως έχω πει πολλές φορές εγώ δημόσιος υπάλληλος είμαι.

Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς που μου κρατούσατε “συντροφιά” τόσο καιρό, έστω και αν από τους περισσότερους δεν “άκουσα” ποτέ την άποψή τους.

Ελπίζω και εύχομαι κάποια στιγμή να τα ξαναπούμε...

κάτω από καλύτερες συνθήκες...

θα κλείσω με κάτι τελευταίο...

   

"Δεν είναι οι νικητές που γράφουν την Ιστορία...

αλλά η ατελής ανθρώπινη φύση ..."

 

“Καλή τύχη” σε όλους μας...

Ο “Καθηγητής Λυκείου” και “ΔασκαΛάκος” και “Prophet” μαζί...

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2016

“Κάποιο λάκκο έχει η φάβα...”


Αν ζούσε σήμερα ο παππούς μου που ήταν και αγράμματος και του έλεγα:

“Μη στενοχωριέσαι παππού που σου χάλασε το χαλάζι τη σοδειά, γιατί σε λίγο θα έρθει η κεντρική τράπεζα, θα τυπώσει λεφτά, θα τα μοιράσει και έτσι μετά όλα θα φτιάξουν...

είμαι σίγουρος πως θα μου απαντούσε:

“Κοίτα παιδί μου, για πρόσεχε λιγάκι γιατί έτσι που μου τα λες μάλλον...

Κάποιο λάκκο έχει η φάβα...”

Και όμως σήμερα οι περισσότεροι σε ετούτο εδώ τον πλανήτη, από απλοί οικονομολόγοι μέχρι καθηγητές πανεπιστημίων και νομπελίστες και από δεξιοί μέχρι αριστεροί και από δημοκράτες μέχρι εθνικιστές και φασίστες, έχουν πεισθεί για τα καλά (αλλά και προσπαθούν ταυτόχρονα να πείσουν και εμάς) πως όταν λέει η οικονομία δεν πάει καλά, τότε αρκεί η “παντοδύναμη” κεντρική τράπεζα να τυπώσει χαρτονομίσματα σε φωτοτυπίες να τα μοιράσει και έτσι μετά η οικονομία θα βελτιωθεί και στο τέλος θα “απογειωθεί” κιόλας.

Και όλα αυτά χωρίς καμιά σοβαρή επίπτωση ή σοβαρή “παρενέργεια”, για σχεδόν κανέναν και πουθενά.

Και μετά μας λένε πως θα μας καταστρέψει λέει η “τεχνητή νοημοσύνη”.

Μπορεί, αλλά αφού όμως πρώτα μας έχει καταστρέψει η έλλειψη “κοινής νοημοσύνης”.

Και όχι μόνο αυτό αλλά η κάθε κεντρική τράπεζα που τώρα πια θεωρεί το νόμισμα ως μια “ιδιοκτησία” της και πως είναι τόσο “παντοδύναμη” ώστε να μπορεί να καθορίζει ανά πάσα στιγμή όποια τιμή θέλει αυτή γι' αυτό, πιστεύει κιόλας ταυτόχρονα πως για να τονωθεί λέει η οικονομία, αρκεί αυτή να υποτιμά συνεχώς το νόμισμα της έναντι των άλλων των “ανταγωνιστών”, σε έναν αγώνα δρόμου δηλαδή προς το “απόλυτο μηδέν”.

Όμως από την άλλη η κοινή λογική αλλά και η παγκόσμια οικονομική ιστορία μας λένε πως ένα κράτος ή μια αυτοκρατορία του παρελθόντος ήταν ισχυρές όσο το νόμισμά τους παράμενε ισχυρό και τους “έπαιρνε η κατηφόρα της παρακμής” όσο υποτιμούσαν συνεχώς το νόμισμά τους, για να καταρρεύσουν τελικά κάποια στιγμή εντελώς όταν κατέρρευσε ολοσχερώς το νόμισμα τους.

Γιατί όπως έχει πει και ο Λένιν:

“Για να καταστρέψεις τον εχθρό (καπιταλισμό) ένα πράγμα πρέπει να κάνεις... να του καταστρέψεις το νόμισμα.

'Έτσι λοιπόν και ο κομμουνισμός ουσιαστικά από αυτό καταστράφηκε και δυστυχώς και ο Δυτικός πολιτισμός της εποχής μας, από αυτό πρόκειται να καταστραφεί προσεχώς.

Γιατί την πραγματικότητα αυτό που κάνουν όλα αυτά τα τελευταία χρόνια όλες σχεδόν οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, είναι απλά να καταστρέφουν το νόμισμά τους.

Διότι ένα fiat νόμισμα “είναι απλά ο καθρέφτης του λαού του” που έλεγε και ο Γερο-Κοστολάνι και γι' αυτό ότι και να κάνουν οι “παντοδύναμες” κεντρικές τράπεζες για να παραμορφώνουν την εικόνα συνεχώς με τεχνάσματα, κάποια στιγμή θέλουν δεν θέλουν η πραγματικότητα θα αποτυπωθεί και το ακόμη χειρότερο κάποια στιγμή από την πολύ χρήση της “πρέσας” ο καθρέφτης μοιραία θα “σπάσει”, οπότε το πιο πιθανό είναι να ακολουθήσουν και αρκετά χρόνια “γρουσουζιάς”.

Και μπορεί αυτό να ακούγεται από ολίγον έως πολύ "περίεργο", όμως αν μελετήσει κανείς προσεκτικά την παγκόσμια οικονομική ιστορία θα διαπιστώσει πως και άλλες φορές ο άνθρωπος είχε καθιερώσει fiat χαρτονομίσματα τα οποία όμως απέτυχαν όλα με τον ίδιο τρόπο και αυτό επειδή απλά ένα fiat χαρτονόμισμα στην πραγματικότητα αξίζει μόνο το χαρτί και το μελάνι που φέρει επάνω του, δηλαδή με άλλα λόγια σχεδόν τίποτε και συνεχίζει να έχει αξία όχι επειδή απλά το κράτος το λέει αυτό, αλλά επειδή οι πολίτες με την “ατελή φύση τους” συνεχίζουν να το πιστεύουν.

Όταν όμως κάποια στιγμή αργά ή γρήγορα και είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο θα ανακαλύψουν τελικά όλοι (γιατί πάντα στο τέλος αυτό γίνεται) την “πικρή¨ αλήθεια (γιατί η αλήθεια δεν κρύφτηκε ποτέ αιώνια), ότι δηλαδή τα χρήματα στην πραγματικότητα δεν είναι “πραγματικά”, τότε έχει να γίνει το “έλα να δεις” και τότε είναι που το '08 θα μοιάζει με “σχολική εκδρομή” μπροστά σε αυτό που θα επακολουθήσει.

Όποιος δεν μπορεί να το κατανοήσει αυτό και πιστεύει πραγματικά πως το κράτος μπορεί να παίρνει όποτε θέλει ένα χαρτί και να γράφει πάνω του ότι νούμερο θέλει και αυτό να είναι χρήμα, τότε ας μην κάνει καν τον κόπο να διαβάζει το παρακάτω κείμενο.

Και το κυριότερο αν πιστεύει ξανά ότι και στο χρήμα...


 “αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά” 

και πως αυτό το fiat χρήμα που έχουμε τώρα θα παραμείνει ως χρήμα “στον αιώνα τον άπαντα”, τότε το μόνο που έχω εγώ να του ευχηθώ είναι :
 

”Καλή τύχη” (ενάντια στο οικονομικό και πάντα ενάντια και στο ιστορικό μοντέλο)...

Οι φωτοτυπίες του George Washington...

Μετά από σχεδόν εκατό χρόνια στα οποία ένα κράτος παραμένει αδιαμφισβήτητα παγκόσμιος οικονομικός ηγέτης, το κυριότερο χαρακτηριστικό γνώρισμα της εποχής είναι πως οι περισσότεροι αρχίσουν πια και πιστεύουν πως αυτό θα κρατήσει αιώνια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κυριαρχούσας αυτής άποψης του συρμού είναι πως:

πέφτει το δολάριο; ωφελείται λέει η Αμερικανική οικονομία...
 

ανεβαίνει το δολάριο; πάλι ωφελείται η Αμερικανική οικονομία... 


Και πάντα είτε πέφτει είτε ανεβαίνει το δολάριο, παραμένει και θα παραμείνει εσαεί όχι μόνο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, αλλά και "εικόνισμα".

Όμως όλοι αυτοί αυτό που μάλλον δεν έχουν “πάρει πρέφα” είναι πως τα τελευταία σχεδόν εκατό χρόνια χρόνια, από τότε δηλαδή που δημιουργήθηκε η “παντοδύναμη” και “πανίσχυρη” Fed με το “πιεστήριο” της, το δολάριο έχει χάσει πάνω από το 95% της αγοραστικής του δύναμης.

Και έτσι μετά από αυτό το πρόσφατο “ράλι των κορόιδων” (των οικονομικών αλλά και των αγορών) και στην επόμενη οικονομική κρίση, το πιο πιθανό είναι να χάσει και το υπόλοιπο 5% και όλα αυτά το πολύ μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας.

Το ίδιο ακριβώς είχε συμβεί άλλωστε και με την λίρα του προηγούμενου παγκόσμιου οικονομικού ηγέτη, το πάλαι ποτέ πανίσχυρο Ηνωμένο Βασίλειο, το ίδιο ακριβώς πρόκειται να συμβεί και τώρα.

Μην έχετε λοιπόν καμιά αμφιβολία λοιπόν πως έτσι όπως χρεοκόπησε ουσιαστικά στις αρχές της δεκαετίας του '70 το Ηνωμένο Βασίλειο με την είσοδο του ΔΝΤ, το ίδιο ακριβώς πρόκειται να συμβεί προσεχώς και με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αν φυσικά υπάρχει μέχρι τότε το ΔΝΤ.

Το θέμα μας λοιπόν και εδώ δεν είναι το “εάν”, αλλά το “πότε”...



Το νόμισμα “τραβεστί” δια “πολιτικής απόφασης”...

Έχω γράψει προ πολλού πως οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής ένωσης, από ένα σημείο και μετά έχουν αρχίσει και θυμίζουν έντονα ένα ζευγάρι ηλικιωμένων στην Κυψέλη, οι οποίοι πριν από πολλά χρόνια διατηρούσαν επί μήνες άταφη την νεκρή κόρη τους στο διαμέρισμά τους, αρνούμενοι να αποδεχθούν την πραγματικότητα.

Έτσι τώρα πια και μετά την πάροδο ολίγων χρόνων, αυτό που έχει γίνει στην πραγματικότητα είναι πως όλοι σχεδόν οι βασικοί νόμοι και οι θεμελιώδεις συνθήκες δημιουργίας της Ευρωπαϊκής ένωσης (Μάαστριχ, Σένγκεν, σύμφωνο σταθερότητας κτλ), έχουν ήδη καταστρατηγηθεί και καταρρεύσει στην πράξη και έτσι το τελευταίο που έχει μείνει πια για να αποδεχθούν επιτέλους
την κατάρρευση όλου αυτού του “οικοδομήματος” της ενωμένης Ευρώπης και οι Ευρωπαίοι ηγέτες-γραφειοκράτες, είναι να καταρρεύσει και το ίδιο το Ευρώ.

Πράγμα που όπως δείχνουν τα πράγματα στο επόμενο μεγάλο “γεγονός της Ιστορίας” και μέχρι το τέλος αυτής πενταετίας θα έχει συμβεί και αυτό.

Ειδικά σε αυτό το θέμα νομίζω πως τώρα πια δεν έχει καν νόημα να “προφητεύω”....

“Δεν περιγράφω άλλο”..

To be continued...