Μάθε να “ξεβοτανίζεις” ...

Ένα από τα μεγαλύτερα αλλά και από τα πιο συνηθισμένα λάθη στα οποία υποπίπτουν οι περισσότεροι επενδυτές ακόμη και μετά από αρκετά χρόνια ενασχόλησης με τις αγορές, είναι ότι διατηρούν την “κακή” συνήθεια να πουλάνε σχετικά γρήγορα τις κερδοφόρες θέσεις τους και να κρατάνε ή ακόμη και να ενισχύουν αυτές στις οποίες έχουν χασούρα, με το σκεπτικό ότι τώρα οι κερδοφόρες είναι πια ακριβές, ενώ αυτές της ”χασούρας” πραγματική ευκαιρία, διότι εκεί που έχουν πάει είναι σχεδόν τζάμπα. 

Δυστυχώς όμως για όλους αυτούς, στις αγορές αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι τις περισσότερες φορές το φθηνό γίνεται ακόμη φθηνότερο και το ακριβό ακόμη ακριβότερο. 

Και αυτό απλά γιατί οι τάσεις στα χρηματιστήρια διαρκούν από πολλούς μήνες έως και αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να είναι κανείς ή πολύ τυχερός  ή πολύ ικανός για να καταφέρει να κερδίσει στο τέλος εφαρμόζοντας την τεχνική του “αγοράζω φθηνά και κατά την πτώση” και χωρίς ταυτόχρονα να είναι αναγκασμένος να περιμένει ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, αν τελικά καταφέρει να κερδίσει στο τέλος. 

Αντίθετα αυτό που συμβαίνει συχνά στους περισσότερους από εμάς, είναι να έχουμε αγοράσει κάποτε έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές της αγοράς, που όμως δεν αντέξαμε και τον πουλήσαμε αρκετά νωρίς. 

Και το ακόμη χειρότερο είναι, ότι αυτό το κάναμε για να αγοράσουμε έναν από τους μεγάλους “χαμένους” της αγοράς, απλά και μόνο επειδή τον βρήκαμε σε τιμή ευκαιρίας, για να χάσουμε στο τέλος όλα μας τα κέρδη ή ακόμη και το κεφάλαιο. 

Γι' αυτό και οι περισσότεροι αντί να αγοράζουν όταν μια μετοχή πραγματοποιεί νέα υψηλά (πχ τριμήνου ή έτους) συνήθως πουλάνε, ενώ ταυτόχρονα δεν διστάζουν σχεδόν ποτέ να αγοράσουν μια μετοχή όταν αυτή κάνει νέα χαμηλά (πχ τριμήνου ή έτους). 

Και αυτό ίσως γιατί δεν αναρωτιούνται σχεδόν ποτέ, ότι για να βρεθεί μια μετοχή εκεί πάνω ή εκεί κάτω, κάποιος λόγος θα υπάρχει και το κυριότερο ότι για να αλλάξει αυτό στο άμεσο μέλλον, πάλι κάποιος νέος και σημαντικός λόγος πρέπει να υπάρξει. 

Αλλά και με βάση την κοινή λογική να το δει κανείς, είναι λογικό ότι μια μετοχή για να μπορέσει να διπλασιάσει ή και για να τριπλασιάσει δίνοντας έτσι μεγάλα κέρδη στον κάτοχό της, θα πρέπει από κάποια στιγμή και μετά να πραγματοποιεί συνεχώς νέα υψηλά. 

Έτσι στο τέλος κάποιος που διαθέτει αυτή τη λογική, καταλήγει σχεδόν πάντα στο να αγοράζει όλο και χαμηλότερα σε μετοχές “losers”, οδηγώντας έτσι με αυτόν τον τρόπο συνεχώς τα “κερδισμένα” χρήματα του πίσω από τα “πεταμένα”. 

Για να συλλάβει κανείς το τι ακριβώς συμβαίνει στην πραγματικότητα, θα πρέπει να θεωρήσει ότι το χαρτοφυλάκιό του είναι πχ ένας λαχανόκηπος, ο οποίος για να μπορέσει να “προκόψει”, χρειάζεται κατά διαστήματα ένα τακτικό και σωστό “ξεβοτάνισμα”. 

Και αυτό γιατί απομακρύνοντας κανείς με αυτόν τον τρόπο τα καχεκτικά φυτά και τα “ζιζάνια”, επιτρέπει στα υγιή “φυτά” του να μεγαλώσουν περισσότερο και να δώσουν στο τέλος όσον το δυνατόν περισσότερους “καρπούς”. 

Έτσι λοιπόν αυτό που επιβάλλεται να κάνει κανείς ανά τακτά χρονικά διαστήματα, είναι να ρευστοποιεί τις θέσεις στις οποίες έχει χασούρα και να ενισχύσει τις κερδοφόρες θέσεις του ή ακόμη και για να αγοράζει άλλες μετοχές οι οποίες πραγματοποιούν νέα υψηλά. 

Βασική επιδίωξη είναι στο τέλος ο επενδυτής να κατέχει στο χαρτοφυλάκιό του μόνο μετοχές “πρωταγωνιστές”, αυτές δηλαδή που στο τέλος θα αποδώσουν τα μέγιστα σε έναν ανοδικό κύκλο και όχι να σπαταλά πολύτιμους χρηματικούς πόρους σε μετοχές “κομπάρσους” που είτε μένουν σχεδόν “ακούνητες”, είτε ακόμη χειρότερα το μόνο που του προσφέρουν είναι να του “ροκανίζουν” το κεφάλαιο. 

Έτσι μερικές φορές είναι απαραίτητο ακόμη και να πουλήσει κανείς μια μετοχή του που του δίνει κέρδη, για να ενισχύσει την θέση του σε μια περισσότερο κερδοφόρα μετοχή του, μόνο και μόνο επειδή πιστεύει ότι αυτή θα αποδώσει καλύτερα στο άμεσο μέλλον. 

Ένα άλλο λάθος στο οποίο έχω υποπέσει και εγώ αρκετές φορές στο παρελθόν, είναι η διατήρηση μιας εξαιρετικά μεγάλης διασποράς στο χαρτοφυλάκιο. 

Το συγκεκριμένο λάθος συμβαίνει στην πραγματικότητα λόγω επενδυτικής άγνοιας και όπως πολύ σωστά είχε χαρακτηρίσει ο Gerald Loeb πρόκειται ουσιαστικά για ένα “Hedge of ignorance”. 

Αυτό που θα πρέπει να έχει λοιπόν κανείς υπόψιν του, είναι ότι το χρηματιστήριο δεν είναι μπουφές και πως τις περισσότερες φορές η “λαιμαργία” είτε πρόκειται για φαγητά είτε για μετοχές, στο τέλος δεν φέρνει καλά αποτελέσματα. 

Διότι με αυτόν τον τρόπο αυτό που καταφέρνει κανείς στο τέλος, είναι στην καλύτερη περίπτωση να έχει την απόδοση του γενικού δείκτη. 

Στην πραγματικότητα όμως τις πιο πολλές φορές, σε αυτό που καταλήγει κανείς είναι στο να παρατηρεί “έντρομος” την αγορά να ανεβαίνει και ταυτόχρονα το κεφάλαιό του να μένει σχεδόν στάσιμο ή ακόμη και να ελαττώνεται. 

Φυσικά αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι θα πρέπει να διαθέτει κανείς μόνο μία ή δύο μετοχές. 

Απλώς θα πρέπει να έχει όσο το δυνατόν λιγότερα “αυγά”, για να είναι σε θέση με αυτόν τον τρόπο να τα προσέχει σαν τα μάτια του. 

Και αυτό διότι ειδικά οι μετοχές, αποτελούν ένα εξαιρετικά “ευπαθές προϊόν”, το οποίο και πρέπει κανείς να εξετάζει αρκετά συχνά, με σκοπό να διαγνώσει την τρέχουσα κατάσταση της “υγείας” τους. 

Διότι όπως είναι γνωστό, αρκεί μόνο ένα αλλοιωμένο ή σάπιο “φρούτο”, για να επηρεάσει και όλα τα υπόλοιπα μέσα στο ίδιο καλάθι. 

Από την άλλη βέβαια δεν θα πρέπει κανείς και να βάζει όλα του τα αυγά στο ίδιο “καλάθι”, δηλαδή να αγοράζει πολλές μετοχές από τον ίδιο τομέα. 

Και αυτό γιατί έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι οι μετοχές από τον ίδιο τομέα, αποδίδουν σχεδόν παρόμοια κατά την διάρκεια ενός ανοδικού κύκλου. 

Κατά συνέπεια λοιπόν αρκεί κανείς να επιλέξει έναν από τους πρωταγωνιστές του συγκεκριμένου τομέα και άντε και μια από τις νέες και ανερχόμενες εταιρίες με ένα καινοτόμο προϊόν, αλλά ταυτόχρονα και με ένα “ελπιδοφόρο” διάγραμμα και αξιόλογο growth. 

Και όλα αυτά βέβαια έχοντας υπόψιν του πάντα ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί και να συμβεί μια από τις λεγόμενες αντιστροφές της μεσοπρόθεσμης ή της μακροπρόθεσμης τάσης της αγοράς. 

Έτσι λοιπόν αν κάποια στιγμή διαπιστώσει ότι τα περισσότερα από τα φρούτα του στο καλάθι ξαφνικά αρχίζουν να “χαλάνε”, τότε αυτό που έχει συμβεί είναι ότι μάλλον έχει πέσει γενικός “περονόσπορος” στην αγορά και τότε καλό είναι να τα ξεφορτωθεί όλα όσο είναι ακόμη νωρίς, πριν του τα "φάει" όλα ο δάκος και η μουχρίτσα. 

Ο “Καθηγητής Λυκείου”