Εν αρχή όλων τα “θεμέλια” ....

Θεωρώ ότι ο πιο εύκολος τρόπος για να κερδίσει κανείς πολλά χρήματα στις αγορές και στα χρηματιστήρια, είναι να έχει πίστη και να επενδύει βασιζόμενος στα θεμελιώδη. 

Ταυτόχρονα όμως η πίστη στα θεμελιώδη, είναι κατά την γνώμη και ο πιο εύκολος τρόπος για να χάσει κανείς όλα του τα λεφτά του στο χρηματιστήριο. 

Και αυτό γιατί όταν αρχίζει κανείς να μαθαίνει τα βασικά της θεμελιώδους ανάλυσης, είναι δυστυχώς καταδικασμένος κάποια στιγμή να πιστέψει πως όλοι αυτοί που τώρα πουλάνε όσο-όσο, είναι απλά ανόητοι ή άσχετοι, ενώ εκείνος ο σωστός και ο γνώστης. 

Γιατί όπως και να το κάνουμε αυτός είναι ένας επενδυτής που βασίζεται και επενδύει με βάση τα θεμελιώδη και όχι ένας κακός υποτιμητής κερδοσκόπος, από αυτούς που θέλουν να “αρπάξουν” τζάμπα τις μετοχές των φτωχών επενδυτών, φοβίζοντας τους. 

Για αυτό ένας "νέος" στο "κουρμπέτι" με υπερβολική πίστη στα θεμελιώδη, συνήθως συνεχίζει να αγοράζει σε όλο και χαμηλότερα επίπεδα, για να καταλάβει κάποια στιγμή ότι με αυτόν τον απλό και εύκολο τρόπο απλά έχασε τα χρήματά του και πως τελικά οι άλλοι που πουλούσαν ήταν αυτοί που είχαν δίκιο. 

Αν όμως δεν τα παρατήσει κανείς με το πρώτο αυτό “στραπάτσο” και συνεχίσει, πιθανόν να αρχίσει κάποια στιγμή να αντιλαμβάνεται και να χρησιμοποιεί σωστά τα θεμελιώδη και τότε να είναι σε θέση ακόμη και να “καβαλά” από την αρχή έναν οικονομικό κύκλο, είτε αυτός είναι μετοχών είτε είναι εμπορευμάτων και μετά να καβαλά και ένα μηχανάκι και όσο τα λεφτά του “αυγατίζουν”, αυτός να κάνει το γύρο του κόσμου, για να επιστρέψει κάποια στιγμή μετά από χρόνια να πουλήσει και να επιτύχει μια απόδοση της τάξης 10.000%, ότι δηλαδή κάνει συνήθως και ο Jim Rogers, ένας από τους καλύτερους κατά την γνώμη μου γνώστες των επενδύσεων με βάση τα θεμελιώδη. 

Για να μπορέσει όμως κανείς να το καταφέρει αυτό, θα πρέπει να διαθέτει όχι μόνο τις απαραίτητες χρηματιστηριακές, οικονομικές και ιστορικές γνώσεις, αλλά ταυτόχρονα και κοινή λογική, ευστροφία, διορατικότητα και οξεία αντίληψη της πραγματικότητας. 

Και αν όλα αυτά είναι κατά την γνώμη μου τόσο εύκολα στην πράξη, όσο εύκολο είναι να καταφέρει κανείς να προβλέψει έστω και στο περίπου τα μελλούμενα. 

Και αυτό γιατί στην πράξη δεν αρκεί να παρακολουθεί κανείς μόνο τα θεμελιώδη της εταιρίας ή του εμπορεύματος στα οποία έχει επενδύσει, αλλά θα πρέπει να λάβει υπόψιν του και το πώς θα κινηθούν στο μέλλον μια σειρά από αστάθμητοι παράγοντες, όπως τα θεμελιώδη ενός κράτους, η πολιτική κατάσταση, οι αποφάσεις των εκάστοτε διοικούντων, η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας, οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών και τόσα άλλα. 

Γιατί όταν ακολουθεί κανείς τα θεμελιώδη, δεν αρκεί μόνον να λαμβάνει υπόψιν του τα πάντα, αλλά πρέπει ταυτόχρονα να γνωρίζει και το πως αυτά τα "πάντα" είναι δυνατόν να επηρεάσουν τα θεμελιώδη στο μέλλον, ξεκινώντας από μια αύξηση ή μια μείωση του βασικού επιτοκίου και φτάνοντας έως το πέταγμα μιας πεταλούδας στην Ασία που λέει ο λόγος. 

Βασική προϋπόθεση κατά την γνώμη μου λοιπόν για να καταφέρει κανείς να παίξει επιτυχημένα τα θεμελιώδη, είναι κατ' αρχάς να μπορεί να ξεχωρίσει τους οικονομικούς κύκλους και να ξέρει ανά πάσα στιγμή το αν βρισκόμαστε σε κύκλο μετοχών ή κύκλο εμπορευμάτων, καθώς και το αν βρισκόμαστε περίπου στην αρχή στην μέση ή προς το τέλος του συγκεκριμένου κύκλου. 

Γιατί όταν κανείς κατέχει την σωστή άποψη για τα θεμελιώδη, τότε διαθέτει κατά την γνώμη μου ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα, διότι σε αυτή τη περίπτωση δεν μπορούν να τον “κοροϊδέψουν” εύκολα οι αγορές, με τα προσωρινά πάνω και τα κάτω τους. 

Αυτό που μας ενδιαφέρει λοιπόν είναι να διαγνώσουμε τόσο την υγεία τόσο της οικονομίας συνολικότερα, όσο και της εταιρείας ή του εμπορεύματος στα οποία και σκοπεύουμε να επενδύσουμε και κατά συνέπεια με αυτόν τον τρόπο να γνωρίζουμε εκ των προτέρων στο περίπου το ρίσκο που αναλαμβάνουμε. 

Και ο καλύτερος και ασφαλέστερος τρόπος για να πάρει κανείς μια βασική ιδέα περί της βασικής κατάστασης της “υγείας” μιας εταιρείας, είναι κατά την γνώμη μου οι τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις της. 

Όχι ότι οι λογιστικές καταστάσεις δεν “μαγειρεύονται” από τις εταιρείες τόσο σε περιόδους bull, όσο και σε περιόδους bear market, είτε προς τα πάνω για να σπρώξουμε μετοχές, είτε προς τα κάτω για να τις μαζέψουμε. 

Απλά θεωρώ ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ένας έμπειρος αναλυτής, μπορεί να διακρίνει τα σημάδια της παραποίησης και να καταφέρει τελικά να γνωμοδοτήσει σωστά για την “υγεία” ή όχι της συγκεκριμένης εταιρίας. 

Για αυτό και κοιτάζουμε την οικονομική κατάσταση μιας εταιρίας με τον ίδιο τρόπο που ένας γιατρός κοιτάζει τις γενικές εξετάσεις τους ασθενούς, τον αιματοκρίτη του, το ζάχαρο, την ουρία ή την χοληστερίνη, για να δει αν τιμές τους έχουν “ξεφύγει” και κυρίως για να τις συγκρίνει με τις περσινές, για να διαπιστώσει αν ο ασθενείς πηγαίνει καλύτερα ή πάει για τα “κυπαρίσσια”. 

Συγκεκριμένα αυτό που θέλουμε είναι η εταιρία να μην χρωστάει τα "κέρατά" της και να διαθέτει οπωσδήποτε growth τόσο στα τελικά κέρδη όσο και στον συνολικό τζίρο της και όλα αυτά όχι περιστασιακά αλλά συνεχιζόμενα με την πάροδο των χρόνων. 

Και όσο μεγαλύτερο το growth τόσο το καλύτερο, αλλά πάντα οπωσδήποτε μεγαλύτερο του 15 με 20% και ταυτόχρονα η εταιρεία να επιτυγχάνει θετικές ταμειακές ροές και να έχει αρκετά ταμειακά διαθέσιμα (βλέπε παράδειγμα). 

Βέβαια το πρόβλημα με την παρακολούθηση των θεμελιωδών με βάση τις τρίμηνες λογιστικές καταστάσεις, είναι ότι όλα αυτά είναι “last year”, με άλλα λόγια πρόκειται για "μπαγιάτικα νέα" και πως αυτά σε καμιά περίπτωση δεν εξασφαλίζουν την διαιώνισή τους στο μέλλον. 

Επιπλέον καλό είναι να λάβει κανείς υπόψιν του το γεγονός πως κάποιοι σίγουρα τις γνώριζαν εκ των προτέρων και έτσι το πιο πιθανό είναι να έχουν αγοράσει με σκοπό να εκμεταλλευτούν αυτό το γεγονός, πουλώντας την ημέρα που θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα. 

Το ακόμη χειρότερο όμως είναι ότι αυτοί ίσως και να γνωρίζουν εκ των έσω για το πως “πάει” σήμερα η εταιρία και το σημαντικότερο είναι ότι ίσως και να έχουν μια σαφή ένδειξη για το πώς πρόκειται να τα "πάει" στο άμεσο μέλλον. 

Αυτός κατά την γνώμη μου είναι και ο λόγος για τον οποίο θεωρώ ότι η ανάγνωση των τριμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων από μόνη της δεν προσφέρεται για την λήψη επενδυτικών αποφάσεων, παρά μόνο απλά για να γνωρίσουμε εκ των προτέρων το αν επενδύουμε σε μια πολλά υποσχόμενη μετοχή με γερές και στέρεες  βάσεις ή σε ένα από τα λεγόμενα “σαπάκια”. 

Και φυσικά πάντα διαλέγουμε τις μετοχές με τα καλύτερα θεμελιώδη και δεν συμβιβαζόμαστε με “μετριότητες”, γιατί δεν είμαστε “παντρεμένοι” με καμιά εταιρία και μετοχή και κατά συνέπεια πάντα πρέπει κανείς να επιλέγει μετοχές διαλέγοντας ότι το καλύτερο υπάρχει στον “πάγκο” προς πώληση. 

Και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει εκτός από τα θεμελιώδη να λαμβάνει κανείς υπόψιν του το εάν η αγορά είναι Bull γιατί σε αυτή την περίπτωση έχει αποδειχθεί ότι 3 στις 4 μετοχές ανεβαίνουν ανεξαρτήτως θεμελιωδών, ενώ σε ένα Bear market 3 στις 4 μετοχές συνήθως πάνε “άπατες”. 

Ένα από τα βασικά λάθη που κάνει κανείς όταν ακολουθεί για πρώτη φορά τα θεμελιώδη, είναι ότι αγοράζει μετοχές δίνοντας μεγάλη σημασία στα κέρδη ανά μετοχή, δηλαδή στο γνωστό ΡΕ. 

Και αυτό το αναφέρω γιατί αν μελετήσει κανείς τις μετοχές με τις μεγαλύτερες ιστορικά αποδόσεις σε όλα τα χρηματιστήρια, θα διαπιστώσει ότι σχεδόν όλες τους και σε όλη την διάρκεια της ανόδου τους, είχαν συνεχώς ένα PE μεγαλύτερο από τον μέσο όρο της αγοράς και άρα το πιθανό είναι να είχαν απορριφθεί από έναν "αρχάριο". 

Διότι μπορεί όλες αυτές να διέθεταν ένα μεγάλο ΡΕ, αλλά ταυτόχρονα όμως διέθεταν και ένα μεγάλο growth. Για αυτό και όταν αναφέρεται κανείς στο ΡΕ θα πρέπει πάντα να λαμβάνει κατά την γνώμη μου υπόψιν του και το growth της εταιρείας, ιδίως όταν αυτό είναι πάνω από 20% και επαναλαμβανόμενο για τα τελευταία χρόνια. 

Όμως για την καλύτερη κατανόηση όμως όλων των παραπάνω, θα εξετάσουμε ενδεικτικά κάποιες λογιστικές καταστάσεις καταστάσεις. 

Ο “Καθηγητής Λυκείου”