Όταν κάποιος ξεκινά την ενασχόλησή του με τις αγορές, συνήθως δεν διαθέτει κατασταλαγμένη άποψη ούτε περί των χρηματιστηριακών, ούτε περί των οικονομικών. Έτσι δεν γνωρίζει ούτε προς τα που βαδίζει ο “σκύλος” (αγορά), ούτε προς τα που βαδίζει το “αφεντικό του” (οικονομία) που έλεγε και ο Κοστολάνι.
Συνήθως λοιπόν στην αρχή όλοι οι αρχάριοι νομίζουν ότι το χρηματιστήριο πηγαίνει συνεχώς προς τα επάνω, γιατί αλλιώς δεν θα είχαν αγοράσει και τις μετοχές. Όταν όμως χάσουν τα χρήματά τους και δεν τα παρατήσουν πιστεύοντας ότι του τα πήρανε οι κακοί “απατεώνες”, συνειδητοποιούν εν τέλει ότι οι αγορές διαθέτουν και κάποια οικονομικά θεμελιώδη.
Τότε είναι λοιπόν που αρχίζει κανείς σιγά σιγά να ενημερώνεται και να αποκτά άποψη και περί των οικονομικών πεπραγμένων.
Έτσι συνήθως ξεκινά μια προσπάθεια για να προβλέψει τις επερχόμενες οικονομικές υφέσεις, οι οποίες είναι και τις περισσότερες φορές η κύρια αιτία για τις μεγάλες πτώσεις στα χρηματιστήρια.
Στις αγορές όμως, δεν αρκεί κάποιος να είναι διορατικός και σωστός στην πρόβλεψή του όσον αφορά αυτά που πρόκειται να συμβούν στο μέλλον. Πρέπει οπωσδήποτε να είναι σωστός και στον “χρόνο” που περιμένει να συμβούν όλα αυτά τα οποία προβλέπει να συμβούν.
Διαφορετικά μοιάζει με ένα χαλασμένο ρολόι, το οποίο μπορεί μεν δύο φορές το εικοσιτετράωρο να λέει την σωστή ώρα, αλλά τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας βρίσκεται “αλλού για αλλού”, περιμένοντας απλώς την “ώρα” να πέσει τυχαία πάνω του, για να δικαιωθεί.
Για αυτό και ο Jesse Livermore έχει πει πολύ παλαιότερα ότι η “είσοδος” της επιτυχίας στο χρηματιστήριο εκτός από την σωστή σκέψη, έχει και ένα δεύτερο “λουκέτο” που επάνω του αναγράφεται η λέξη: “Χρόνος”.
Το πρόβλημα όμως είναι, ότι όσο ενημερώνεται κανείς περί των οικονομικών και των χρηματιστηριακών, τόσο περισσότερο κινδυνεύει να πέσει πέσει “θύμα” της ισχυρής του άποψης.
Αυτό το παθαίνει κανείς διότι η ισχυρή άποψη που αποκτά με τον καιρό, δεν τον αφήνει να “ακούσει καθαρά” αυτά που του φωνάζει η ίδια η αγορά, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να συμπεριφέρεται με ισχυρογνωμοσύνη και να αντιτίθεται στην ίδια την τάση της αγοράς.
Ένας πετυχημένος κερδοσκόπος όμως, αυτό που πρέπει να κάνει πρωτίστως είναι να εξετάζει την αγορά όπως ένας γιατρός εξετάζει την ακτινογραφία ενός ασθενούς του, και να βγάζει την ετυμηγορία του για το τι ακριβώς συμβαίνει τώρα στην αγορά με βάση αυτά που βλέπει και όχι με το τι πιθανόν να διαβλέπει ότι θα συμβεί στο μέλλον.
Διότι μπορεί αυτό που πιστεύει ότι θα συμβεί όντως να συμβεί, αλλά μέχρι να συμβεί μπορεί αυτός “μαχόμενος” την επικρατούσα τάση, να έχει ήδη “χρεοκοπήσει” και να μην του έχει μείνει το “φτυάρι” για να “φτυαρίσει” το χρήμα, όπως πάλι είχε πει παλαιότερα ο Jesse Livermore.
Το πρόβλημα όμως είναι ακόμη χειρότερο, όταν έχει κανείς λανθασμένη άποψη ως προς την κατεύθυνση της αγοράς, διότι μετά αυτό που συνήθως κάνει είναι να προσπαθεί να εξηγήσει αυτά που συμβαίνουν στην αγορά, με βάση την δική του λανθασμένη άποψη.
Διότι γνωρίζω αρκετούς που την δεκαετία του 90 μόλις ο ΓΔ του ΧΑΑ άγγιξε τις 4000 μονάδες πούλησαν όλες τις μετοχές τους, γιατί κατά την άποψή τους το ΧΑΑ ήταν πλέον ακριβό, για να το δουν αργότερα με τα νεύρα σπασμένα να πηγαίνει στις 6300. Κατόπιν αγόρασαν ξανά στις αρχές του 02 κατά την πτώση, πάλι στις 4000 μονάδες γιατί σύμφωνα πάλι με την άποψή τους ήταν πια φθηνό, για να το δουν αυτή τη φορά να προσγειώνεται στις 1500 μονάδες, αρκετά φθηνότερο.
Καλό είναι λοιπόν να έχει κανείς την άποψή του, αλλά πρέπει πάντα να την κατατάσσει μετά από την άποψη της ίδια της αγοράς, την οποία πρέπει να σέβεται περισσότερο και από την δική του.
Αυτό γιατί και η αγορά να είναι λάθος, αυτή είναι τελικά που κάνει κάποιον πλούσιο, αλλά και αυτή είναι που στο τέλος μπορεί ακόμη και να τον χρεοκοπήσει.
Ο “Καθηγητής Λυκείου”
ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ ΑΡΘΡΟ
ΑπάντησηΔιαγραφή