Κι όμως η ρευστότητα είναι το πρόβλημα ....

Αν εξετάσει κανείς την παγκόσμια οικονομική ιστορία των τελευταίων τριακοσίων και πλέον χρόνων, διαπιστώνει εύκολα ότι αυτή είναι γεμάτη από περιόδους οικονομικής ανάπτυξης (booms), οι οποίες όμως πάντα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καταλήγουν σε οικονομικές υφέσεις (busts).

Αυτό όμως που είναι ορατό και "δια γυμνού οφθαλμού" είναι πως μετά από το κάθε Boom, ακολουθεί πάντα και ένα Bust και ότι όσο πιο μεγάλο είναι το Boom, τόσο πιο μεγάλο είναι και το Bust.

Όλα αυτά όμως μέχρι την έλευση του 21ου αιώνα.

Διότι στις μέρες μας, αρκετοί εκπρόσωποι της νέας οικονομίας νομίζουν ότι ανακάλυψαν επιτέλους την θεραπεία δια την “πάσαν νόσον και την πάσαν μαλακίαν” και τον τρόπο για να μην ξανασυναντήσει ποτέ πια η ανθρωπότητα μια οικονομική ύφεση ή με άλλα λόγια ένα Bust.

Και φυσικά η μαγική αυτή συνταγή δεν είναι άλλη από την αύξηση της ρευστότητας δια της μείωσης των επιτοκίων και της εκτύπωσης νέου χρήματος (ηλεκτρονικού και μη).

Έτσι τώρα πια, ότι “νόσον” και ότι “μαλακίαν” να έχει κάνει κάνει ο κάθε “too big to fail” μεγάλος αποτυχημένος, (είτε αυτός είναι τράπεζα, είτε είναι κράτος), μπροστά στον κίνδυνο να διολισθήσουμε σε μια “καταστροφική” ύφεση, διασώζεται πάραυτα δια της παροχής νέας ρευστότητας.

Με άλλα λόγια τώρα πια δεν πρέπει να ανησυχεί κανένας, διότι “αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά”. Τέρμα πια οι υφέσεις και τα depressions της ιστορίας. Τουλάχιστον για αυτούς που διαθέτουν πιεστήριο και τόλμη για να ρίξουν και άλλο τα επιτόκια.

Αυτό που απορώ εγώ είναι, πως αυτό δεν το είχαν πάρει χαμπάρι πιο πριν όλοι αυτοί οι διακεκριμένοι οικονομολόγοι των παλαιότερων γενεών, για να εξαφανίσουν όλα τα Busts της οικονομικής ιστορίας για να εξαλείψουν δια παντός την φτώχεια από αυτόν τον πλανήτη και να ήμασταν όλοι βασιλιάδες τώρα.

Όμως δυστυχώς για όλους αυτούς τους Αμερικανοθρεμένους εκπρόσωπους της νέας οικονομίας, τα πράγματα δεν είναι ούτε αυτή τη φορά διαφορετικά αλλά η αλήθεια είναι που είναι για άλλη μια φορά “πικρή” γι' αυτούς.

Διότι αυτό που δεν βλέπουν όλοι αυτοί οι ημιμαθείς κατά την γνώμη μου εκπρόσωποι της νέας οικονομίας, είναι ότι η ρευστότητα δεν λύνει μακροπρόθεσμα το πρόβλημα.

Η ρευστότητα είναι το πρόβλημα.

Διότι αν εξετάσει προσεκτικά κανείς όλα αυτά τα busts της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας, θα διαπιστώσει ότι αυτά προήλθαν από την δημιουργία μιας φούσκας η οποία σχεδόν πάντα οφειλόταν στην πιστωτική επέκταση και τον δανεισμό, με άλλα λόγια στην άπλετη ρευστότητα και στο φθηνό χρήμα.

Και αυτό θα προσπαθήσω να το εξηγήσω γιατί συμβαίνει με απλά λόγια, για να το καταλάβει ο οποιοσδήποτε, αρκεί βέβαια αυτός να μην είναι προκατειλημμένος και απόφοιτος της Μπερνάκειας σχολής.

Όταν λοιπόν μια κεντρική τράπεζα επεμβαίνει στην αγορά μειώνοντας τα επιτόκια και τυπώνοντας χρήμα, αυτό που στην ουσία κάνει είναι να δημιουργεί μια ψευδαίσθηση στους πολίτες και ειδικά στους επιχειρηματίες ότι οι συνθήκες είναι κατάλληλες για να επενδύσει κανείς.

Με άλλα λόγια “λεφτά υπάρχουν να φάνε και οι κότες” και μάλιστα είναι και “τζάμπα”.

Όμως αυτό που συμβαίνει στην πράξη είναι πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι (πρώτες ύλες, υλικά) για να υποστηρίξουν αυτές τις επενδύσεις, διότι μπορεί μεν το χρήμα να αυξήθηκε αλλά αυτό δεν συνέβη και στην πραγματική παραγωγή των αγαθών και των υλικών.

Από την άλλη πλευρά όταν η οικονομία βρίσκεται στις αρχές μιας ύφεσης, δεν υπάρχει συνήθως και η κατάλληλη αγοραστική δύναμη καθώς και η απαραίτητη καλή καταναλωτική ψυχολογία από πλευράς των καταναλωτών για να υποστηριχθούν οι νέες αυτές επενδύσεις.

Όλα αυτά λοιπόν έχουν σαν αποτέλεσμα, οι περισσότερες επενδύσεις που πραγματοποιούνται από τους επιχειρηματίες υπό αυτές τις συνθήκες της "με το στανιό" αύξησης της ρευστότητας, τελικά να μην καθίστανται ποτέ κερδοφόρες ή να γίνονται γρήγορα ζημιογόνες, με τελικό επακόλουθο απλά να γίνεται μια ακόμη σπατάλη των διαθέσιμων οικονομικών πόρων.

Αυτό μπορεί να το καταλάβει κανείς και με το παρακάτω παράδειγμα, το οποίο και χρησιμοποιούν συχνά πολλοί οικονομολόγοι.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι στην πόλη που ένας επιχειρηματίας διατηρεί μια ταβέρνα έρχεται ένα τσίρκο και ότι εκεί που στην ταβέρνα υπήρχαν άδεια τραπέζια, τώρα στέκονται όρθιοι πελάτες.

Τότε το πιο πιθανό είναι ο ταβερνιάρης στην προσπάθειά του να εκμεταλλευτεί κερδοφόρα το γεγονός αυτό, να προσπαθήσει να επεκτείνει την επιχείρηση του νοικιάζοντας πιθανόν και το διπλανό κτίριο ή αγοράζοντας καινούργιο εξοπλισμό και προσλαμβάνοντας νέο προσωπικό.

Όταν όμως κάποια στιγμή το τσίρκο φεύγει από την πόλη, τότε μοιραία τα νέα τραπέζια τελικά αδειάζουν και η επέκταση καθίσταται πιθανόν ζημιογόνος. Τότε αυτό που πρέπει να κάνει ο επιχειρηματίας αυτός είναι να ξενοικιάσει το νέο κτίριο, να ρευστοποιήσει τον καινούργιο εξοπλισμό και να απολύσει τους νέους εργαζόμενους.

Και αυτό επιβάλλεται να γίνει γιατί αν η επιχείριση συνεχίσει να λειτουργεί με ζημίες, το πιο πιθανό είναι να κλείσει και το παλιό μαγαζί και να απολυθούν όλοι οι εργαζόμενοι.

Έτσι δυστυχώς με όλη αυτή την ρευστότητα που έχουν ρίξει στην παγκόσμια οικονομία οι περισσότερες κεντρικές τράπεζες των κρατών όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, είναι ότι έχουμε γίνει όλοι μας ένα τεράστιο τσίρκο Μεντράνο.

Το κακό όμως είναι, πως  τα “ζώα του τσίρκου” (χρεοκοπίες εταιριών και κρατών, πληθωρισμός) έχουν αρχίσει ήδη να βγαίνουν ένα ένα από τα κλουβιά τους και αυτό που προβλέπω είναι πως σύντομα θα μας “κατασπαράξουν” όλους ζωντανούς.

Και όλα αυτά φυσικά σε ένα περιβάλλον που ακόμη και και οι τράπεζες μπορούν και πολλαπλασιάζουν την ήδη τεράστια ρευστότητα επί εννέα φορές και να δανείζουν σαν “τρελές” συναγωνιζόμενες η μία την άλλη για το ποια θα δανείσει περισσότερο, για να επιτύχει και τα περισσότερα κέρδη.

Για αυτό και έφτασαν στο σημείο να έχουν δανείσει σε όλες τις “Μιχαλούδες” και τώρα να τους έχει “δαγκάσει” ακόμη και ο Λάκης Γαβαλάς.

Έτσι με αυτά και με αυτά, θεωρώ ότι τώρα βρισκόμαστε στην αρχή ενός τεράστιου παγκόσμιου Bust, χειρότερου και από αυτό του 2008.

Γιατί το 2008 ήταν η Αμερικανική φούσκα των ακινήτων και οι χρεοκοπημένες Αμερικανικές τράπεζες, ενώ τώρα είναι η φούσκα των κρατικών χρεών, οι Ευρωπαϊκές τράπεζες, τα χαρτονομίσματα καθώς και τα χρεοκοπημένα κράτη.

Μάλλον λοιπόν αυτό που είχε διαφύγει από όλους αυτούς τους εκπροσώπους της νέας οικονομίας, ήταν ότι όταν απλά και μόνο μειώνεις τα επιτόκια και τυπώνεις χρήμα για να ξεπεράσεις μια κρίση και μια ύφεση αυξάνοντας την ρευστότητα, αυτό που στην πραγματικότητα κάνεις είναι να "βάζεις" τις βάσεις για μια χειρότερη κρίση και για μια ακόμη χειρότερη ύφεση στο μέλλον.

Έτσι τώρα οι κεντρικές τράπεζες δημιουργώντας και άλλη ρευστότητα είναι απλά  σαν να ρίχνουν κι άλλο “κάρβουνο” στα καζάνια ενός παλαιού φορτηγού πλοίου που ήδη μπάζει νερά.

Ενός πλοίου από αυτά των παλαιών ταινιών του Νίκου Φώσκολου.

Δυστυχώς όμως το μεγάλο πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν υπάρχουν στην παγκόσμια οικονομία πολλοί οικονομολόγοι σαν τον “Νίκο Κούρκουλο” για να αποτρέψουν την καταστροφή φωνάζοντας:

“Όχι άλλο κάρβουνο ανόητοι

Θα τιναχτούμε όλοι στον αέρα....”

Ο “¨Καθηγητής Λυκείου”

ΥΓ.

Εγώ σαν ένας απλός και ταπεινός “Καθηγητής Λυκείου” ένα έχω να πω σε αυτόν τον μεγάλο Μετρ των οικονομικών, ο οποίος και θα μείνει στην οικονομική ιστορία σαν Helicopter Ben ή αλεξιπτωτιστής :

“ Στη λακκούβα άγαμοι θύται” .

και θα μου επιτρέψετε να του αφιερώσω το αντίστοιχο τραγούδι.

http://www.youtube.com/watch?v=br0__EuFheo

Παρακαλώ να δοθεί η ανάλογη προσοχή στις σκηνές με τα οπίσθια....

Και αυτό για να ευθυμήσουμε λίγο μέρες που είναι...